Toplumsal değişim ve çelik yapı malzemesi etkileşiminin mimari tasarıma yansımaları

Abstract

Mimarlık, her zaman için çağın teknolojik ve toplumsal gelişmelerinden etkilenen bir disiplindir. İnsanlık tarihinin en önemli olaylarından biri olan Endüstri Devrimi, hem teknolojik gelişim hem kültürel birikim açısından sosyal yaşamı büyük ölçüde etkileyerek günümüz toplumlarını şekillendirmiştir. Bu etkilerin izleri, mimarlık alanında da görülmektedir. Endüstri Devrimiyle yapı sektörüne giren çelik malzeme, mimarlığa getirdiği avantajlar sayesinde yeni mekânsal ihtiyaçlara karşılık verebilmenin yanında, tasarımı da özgürleştirmiştir. Bu çalışmada tarihsel süreçte birbirlerini sürekli olarak etkileyen toplumsal değişim, mimari anlayışlar ve çelik malzeme etkileşimi ele alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde amaç ve kapsam belirlenerek, yapılan kaynak araştırmaları sunulmuştur. İkinci bölümde toplum ve toplumsal değişim kavramları kısaca açıklanarak, Endüstri Devriminin mimarlıkta yarattığı etkiler aktarılmıştır. Üçüncü bölümde çelik malzemenin özellikleri ve yapı sektöründe kullanılmak üzere geçirdiği işlemler aktarılmıştır. Dördüncü bölümde, Endüstri Devrimi ile başlayan süreç boyunca, çelik malzemenin yapım tekniği ve mimari tasarım anlayışında yarattığı etkiler ile dönüm noktası olmuş yapıların yapım süreçleri ve mimari özellikleri incelenerek, ifade ettikleri anlamlar yorumlanmıştır. Sonuç ve değerlendirmeler ile çalışmanın sonunda, çelik malzemenin yapı sektöründe geçirdiği sürecin anlaşılması ile gelecekte kullanımı için taşıdığı potansiyeller tartışılmıştır.

Architecture, as a discipline is always affected by the technological and social developments of the era. The Industrial Revolution, one of the most important events in the human history, has shaped the today's societies by affecting social life to a great extent both in terms of technological development and cultural accumulation. Traces of these effects are also seen in the field of architecture. Steel material that entered the construction sector with the Industrial Revolution, has been able to meet new spatial needs with advantages it brings to architecture, it also freed design. In this study, social change, architectural ideas and steel material interaction, which are constantly affect each other in historical process are discussed. In the first part of the study, the aim and scope were determined and resource researches were presented. In the second chapter, the concepts of society and social change are briefly explained and the effects of the Industrial Revolution in architecture are narrated. In the third chapter, the properties of the steel material and the processes it has gone through to be used in the construction sector are explained. In the fourth chapter, the effects of steel material on construction technique and architectural design approach and construction processes and architectural features of landmark buildings throughout the process that began with the Industrial Revolution are examined and their meanings have been interpreted. With the results and evaluations, the understanding of the process of steel material in the construction sector and its potential for future use are discussed at the end of the study.