Farkli çikma oranlarina sahip betonarme binalarda düsey deprem ivmesinin bina davranisina etkisi

Abstract

Düşey spektrum kavramı, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018 (TBDY 2018) yönetmeliği ile Türkiye'de uygulanmaya başlanmıştır. Bu yönetmelikten önce, yapılarda sadece yatay spektrum ile yatay yükler altında deprem analizi gerçekleştirilmekteydi ve kolonlarda yapılan eksenel yük sınırlaması ile güvenli tarafta kalındığı öngörülmekteydi. TBDY 2018'de ise, yapılarda yer alan yapısal kusurlara bağlı olacak şekilde düşey deprem analizi yapılmaktadır. Bu çalışmada, farklı oranda konsol çıkmalara sahip bina örnekleri üzerinde, belirlenen beş farklı şehirde, eşdeğer deprem yükü yöntemi, mod birleştirme yöntemi ve zaman tanım alanında doğrusal analiz ile düşey deprem analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu analizler sırasında, deprem yönetmeliğinde yapılan düşey deprem ivme kabulü ile düşey deprem spektrumundan elde edilen analiz sonuçları irdelenmiştir. Bu amaçla yapılar üzerinde önce eşdeğer deprem kuvveti altında yatay deprem kuvvetleri, kolonlarda meydana gelen eksenel yük seviyeleri ve konsol mesnetlerinde meydana gelen kesit tesirleri ve deplasmanlar elde edilmiştir. Bu sonuçlar dinamik analiz olan, mod birleştirme yöntemi ile düşey spektrum analiz, zaman tanım alanında doğrusal analizden elde edilen veriler TBDY 2018, EC8-4 ve ASCE 7-16 deprem yönetmeliklerine göre karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, eşdeğer deprem yükü yönteminde yapılan kabullerin güvenli tarafta kaldığını göstermekte ve yönetmeliklerden kaynaklanan bazı kural ve farklılıklardan sonuçların değişkenlik gösterdiği görülmüştür.

The concept of vertical spectrum started to be implemented in Turkey with the Turkish Building Earthquake Code 2018 (TBDY 2018). Before this regulation, earthquake analysis was carried out under horizontal loads with only the horizontal spectrum in buildings and it was predicted to stay on the safe side with the axial load limitation made on the columns. In TBDY 2018, vertical earthquake analysis is performed depending on the structural defects in the structures. In this study, equivalent earthquake load method, mode combination method and linear analysis in the time history and vertical earthquake analyzes were performed on the building samples with different ratios of cantilever overhangs in five different cities we determined. During these analyses, the vertical earthquake acceleration assumption made in the earthquake code and the analysis results obtained from the vertical earthquake spectrum were examined. For this purpose, firstly, the horizontal earthquake forces under the equivalent earthquake force, the axial load levels on the columns and the section effects and displacements on the cantilever supports were obtained. These results were compared according to TBDY 2018, EC8-4 and ASCE 7-16 earthquake codes, which are dynamic analysis, vertical spectrum analysis with mode fusion method, and data obtained from linear analysis in time history. The results obtained show that the assumptions made in the equivalent earthquake load method are on the safe side, and it has been seen that the results vary due to some rules and differences arising from the regulations.