Konya endüstriyel mirasının belirlenmesi ve korunmasına yönelik değerlendirmeler

Abstract

Bir kentin, toplumların ve uygarlıkların sosyal yaşantısından ekonomisine, kültüründen teknik alt yapısına kadar pek çok konuya kaynaklık eden kültür varlıklarını koruma konusu dünya genelinde ve ülkemizde kabul görmüştür. Koruma kavramının düşünsel gelişiminde hangi tür mimari yapının korunması gerekliliği ise hala bir tartışma konusudur. Endüstri mirası da bu tartışma konularından biridir, özellikle hangi endüstri yapısının korumaya değer olduğu halen tartışılmaktadır. Bu tartışma ışığında tez çalışması içerisinde kültürel miras, endüstri mirası ve korunmasına yönelik değerlendirmeler incelenerek konunun kavramsal alt yapısı hazırlanmıştır. Kavramsal araştırmalar ışığında endüstri mirasın yeniden kullanımı ile ilgili yurtdışı ve yurtiçi referans örnekler incelenmiştir. Referans örnekler, geniş endüstriyel havzalarda yeniden işlevlendirme, tekli yapı ölçeğinde yeniden işlevlendirme ve tamamı yıkılmış yapıların yerine yeni öneri getirilmesi olarak 3 ana başlık altında gruplandırılmıştır. Endüstriyel üretim yönünden önde gelen illerimizden biri olan Konya'da endüstri tarihi Geç Osmanlı dönemlerine kadar gitmektedir. Konya sanayi tarihi incelendiğinde endüstri mirası yönünden zengin olduğu görülmektedir. Konya Endüstriyel Mirasın belirlenmesi, yapılan kavramsal çalışmalar, Konya sanayi tarihinin incelenmesi ve uzmanlarla yapılan görüşmelerle yapılmıştır. Tespit edilen yapılar faklı konu başlıkları altında incelenmiştir. Konya Endüstri Mirasına dair incelenen referans örnekler ve uzmanlardan alınan görüşler neticesinde değerlendirmeler yapılmıştır.

The conservation of cultural heritage subject, which is a source of many topics from the social life of a city, societies and civilizations to its economy, from culture to technical background, has been accepted throughout the world and in Turkey as well. What type of buildings should be preserved in the intellectual development of the concept of conservation is still a matter of debate. Industrial heritage is also one of these topics of discussion, especially which industrial buildings are worth to preserving. In the context of these discussions, the conceptual background of the subject was prepared by examining the evaluations of cultural heritage, industrial heritage and conservation within the thesis. International and domestic reference examples related to the reuse of industrial heritage were examined related to conceptual background. The reference examples are exemplified under three main headings: re-functioning in large industrial basins, re-functioning at the scale of single building, and new proposals for replacing all collapsed structures. Konya, which is one of our leading provinces in terms of industrial production, the industrial history goes back to the Late Ottoman periods. During the thesis, it was determined that Konya is rich in industrial heritage, although it is not widely known today. Because of expert interviews who are in the position of researcher and decision maker on cultural heritage preservation, it was observed that industrial heritage of Konya is not well known in experts level. In the conclusion part of the thesis study, evaluations were made in the context of cultural heritage, industrial archeology and conservation suggestions for the examples identified based on expert evaluations by the researcher.