Konya Endüstriyel Mirasın Belirlenmesi ve Korunmasına Yönelik Değerlendirilmeler

Abstract

Günümüzde mimari kültür mirasının korunmasının gerekliliği ve gelecek kuşaklara aktarılması, gerek karar vericiler gerekse de kentli nezdinde kabul gördüğü söylenebilir. Koruma kavramının düşünsel gelişimi içerisinde hangi tür mimari mirasın korunması gerektiği ise halen akademik çevrelerde tartışma konusudur. Bu tartışma konularından en önemlilerinden birisi ise ülkemizin sahip olduğu endüstriyel miras ile ilgilidir. Endüstri mimari mirasının mimari özellikleri, sanat değerleri, kent ile olan ilişkileri ile ilgili oldukça yoğun tartışmalar yaşanmaktadır. Bu bağlamda en azından ülkemizin endüstri gelişimini, dönemlerinin teknolojik ve ekonomik durumlarını sembolize eden, kent merkezlerinde özellikle arsaları ve yeşil alanları ile dikkat çeken binaların korunması gerektiğine yönelik bir fikir birliğine ulaşılmış olduğu söylenebilir. Henüz ülkemizde yeni tartışılmakta olan konu özellikle endüstriyel gelişimini tamamlamış Avrupa kıtasında konu ile ilgili çok sayıda örneğe rastlanmaktadır. Benzer şekilde ülkemizde özellikle İstanbul olmak üzere, Ankara ve İzmir illerinde konu ile ilgili örneklere sık rastlandığını görmekteyiz. Diğer illerimizde ise konunun yeni yeni tartışıldığı ve karar vericiler nezdinde duyarlılığın yeni oluştuğu ve dikkatleri üzerine çektiği tespiti yapılabilir. Bu genel değerlendirmeler çerçevesinde kültürel ve mimari yönü ile önemli ilimiz olan Konya’nın yakın geçmişte sahip olduğu kültürel mirasın birçoğunu kaybettiği yakın tarihli fotoğraflardan ve arşivlerden anlaşılmaktadır. Benzer şekilde endüstriyel üretim yönü ile oldukça önemli bir yere sahip Konya’nın bu sektör ile ilgili yasal tescilleri olmasa dahi kültür dünyası yönü ile önemli tarihi niteliği olan yapıları bulunmaktadır. Makale kapsamında Konya’nın sahip olduğu uluslararası düzeyde endüstriyel miras kabul edilebilecek nitelikteki binalarının nasıl kente kazandırılabileceğine yönelik yurt içi ve yurt dışı örneklere referanslar verilerek değerlendirmeler yapılmıştır.

In recent years, the necessity of preserving architectural heritage and transferring it to future generations could be said to be accepted by both decision makers and city dwellers. Which kind of architectural heritage could be preserved is still a matter of debate in academic circles. One of most important matter of debate is related to industrial heritage of Turkey. Some discussion is happened related to architectural features and art values of industrial heritage in Turkey. It could be said that, in this context, at least some of industrial buildings that symbolize industrial development of Turkey, economic and technologic situation of their period and vert important their landscape and open spaces should be preserved. While preserving of industrial heritage is discussed as a new topic in Turkey, this discussion has completed in European countries of which industrial developments are in advanced level. In Turkey, most examples related to reusing of industrial heritage can be observed especially in Istanbul, Ankara and Izmir. In other provinces, this issue is newly discussed and it can be determined that decision makers attentions have recently observed for preserving of these buildings and areas. In the framework of this general evaluations, it is understood from the recent photographs and archives that Konya has lost many of its cultural heritage which are important with aspect of their cultural and architectural features in the recent past Similarly, Konya which has very important city related to production of industrial product, has very important industrial buildings should be preserved even they were not listed as cultural heritage. In this paper, some evaluation have been made related to how Konya industrial buildings as an international heritage could be regain to current city life by giving references to domestic and international examples.