Yeşil Çatıların Rekreatif Amaçlı Kullanımlarının Değerlendirilmesi: Anaokulları

Abstract

Dünya nüfusunun artması ve buna bağlı olarak yapılan kentsel göçlerle artan betonlaşma, yeşil alanların azalmasını beraberinde getirmiştir. Bireylerin nefes alabilecekleri ve günlük hayatın stresinden kurtulabilecekleri yeşil alanların azalması, insan sağlığını ve psikolojisini olumsuz yönde etkileyerek kentlerdeki yaşam kalitesinin azalmasına neden olmuştur. Özellikle 20. ve 21. yüzyılda bu durumun farkına varan tasarımcılar ve kullanıcılar yoğun kentsel alanlardaki yapıların çatılarını yeşil bir alana dönüştürmeyi hedeflemiştir. Bu amaç doğrultusunda ortaya çıkan yeşil çatılar, ekolojik ve ekonomik katkı sağlamanın yanı sıra, insanlar için rekreasyon alanı sağlayarak sosyalleşme mekanı yaratabilmektedir. Yeşil alanlar, özellikle de çocukların psikolojisine de olumlu etkiler sağlayarak sağlıklı bir yaşam için önem taşımaktadır. Çocuklar yeşil alanları oyun oynama, buluşma vb. amaçlar için kullanmaktadır. Kentteki yeşil alanların azalması çocukların oynayabilecekleri, buluşup konuşabilecekleri, toprakla temas edebilecekleri alanların yok olmasına, çocukların kapalı mekanlarda daha çok vakit geçirerek bu alanlardan uzak kalmalarına neden olmuştur. Bu durum, çocukların en çok vakit geçirdikleri yerler olan anaokullarında yeşil alan kullanımının önemini arttırmıştır. Yapılan çalışmada; 3-7 yaş grubu çocukların eğitim aldıkları anaokullarındaki yeşil çatıların rekreatif amaçlı kullanımlarının çeşitli parametreler doğrultusunda incelenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, yurt içi ve yurt dışından, yeşil çatı kullanımına sahip 5 anaokulu tespit edilmiştir. Seçilen beş farklı okul, yeşil çatı türü, çatının özel-yarı özel kamusal kullanımı, rekreatif amaçlı kullanımı ve ekolojik amaçlı kullanımı olarak 4 parametre üzerinden değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, anaokullarındaki yeşil çatıların oyun, yeme-içme ve dinlenme alanı, tarım faaliyetlerini gerçekleştirme gibi eylemler için kullanılması, yapılan bitkilendirmeler ile çocukların doğa ile bütünleşmesine olanak sağlaması ve yağmur suyu toplama gibi sistemler ile sürdürülebilirliğe katkı sağlaması bakımından oldukça etkili bir çözüm olduğu görülmüştür. Yeşil ve açık alanların çocuklar için olumlu etkiler sağladığı göz önüne alındığında anaokullarında yeşil çatı kullanımı hem sürdürülebilir hem de yenilikçi çözümler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de bu tür bitkilendirilmiş çatıların kullanımının yaygınlaşması sağlanmalı, anaokullarında ve diğer eğitim yapılarında tercih edilmesi için teşvik edilmeli ve bu konudaki akademik çalışmalar arttırılmalıdır.

The increase in the world population and the increase in the concretization caused by the urban migration caused the decrease of the green areas. The decrease in the green spaces where individuals can breathe and get rid of the stress of daily life has negatively affected human health and psychology, causing a decrease in the quality of life in cities. Especially in the 20th and 21st century, designers and users who have become aware of this issue have aimed to turn the roofs of buildings in dense urban areas into a green space. In addition to providing ecological and economic contribution, the green roofs created for this purpose can create a recreation space for people and create a space for socialization. Green spaces are important for a healthy life, especially by providing positive effects on the psychology of children. Children use green spaces for playing and meeting. The decrease in the green spaces in the city has caused the destruction of the areas where children can play, meet and talk, and come into contact with the soil, causing children to spend more time indoors and stay away from these areas. This increased the importance of using green spaces in kindergartens, where children spend most of their time. In this study, it is aimed to investigate and compare the recreational use of green roofs in kindergartens of 3-7 age group in accordance with various parameters. In this respect, 5 kindergartens with green roof usage were identified from domestic and abroad. Five different schools were evaluated with four parameters: green roof type, private-semi-private-public use, recreational use and ecological use. As a result of the evaluations, it was seen that green roofs in kindergartens are used for actions such as play, eating-drinking and resting area, performing agricultural activities, planting made possible for children to integrate with nature and contributing to sustainability with systems such as rainwater collection. Considering that green and open spaces have positive effects for children, the use of green roofs in kindergartens is both sustainable and innovative solutions. In our country, the use of such vegetated roofs should be expanded, encouraged to be preferred in kindergartens and other educational structures and academic studies on this subject should be increased.