Coğrafi bilgi sistemleri ile heyelan duyarlılık analizi:Hakkâri-Yüksekova örneği

Abstract

Çalışma kapsamında heyelan duyarlılık haritası üretilerek risk alanları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma alanı Doğu Anadolu Bölgesinin Hakkari Bölümünün Hakkari İlinin Yüksekova İlçesi sınırları içinde yer alır. Çalışma Coğrafi Bilgi Sistemleri programı kullanılarak heyelana etki parametreleri belirlenmiş ve bu parametrelerden haritalar üretilmiş, üretilen haritalara ağırlık verilerek çakıştırılmıştır. Araştırma sahası incelendiğinde çalışması zor bir bölge olduğu aşikârdır. Bu nedenle gelişen yazılımlar marifetiyle olası afetlerin önüne geçmek ve acil eylem planına ortaya konularak gelecek çalışmalara ışık tutmaktır. Özellikle coğrafi bilgi sistemleriyle yapılan çalışmalar ve yapılan analizler meydana gelebilecek afetlere karşı harita üzerinde daha kolay karar vermeyi kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmada, Analitik Hiyerarşi Process (AHP) yöntemi kullanılarak Yüksekova İlçesinin heyelan risk haritası üretilmiştir. 12 parametre kullanılarak daha hassas risk analizi yapılması için hassas bir heyelan risk çalışması yapılmıştır. Araştırma bölgesinde daha önceden hiç çalışma yapılmamış olması bu çalışmayı bir kat daha önemli hale getirmiştir. Heyelan risk alanlarının belirlenmesi amacıyla sahanın fay hattına mesafe, toprak, yollara mesafe, jeoloji, yağış, arazi kullanımı, akarsuya yakınlık, yükseklik, eğim, eğim şekli, ndvı ve bakı özellikleri bölgenin şartları göz önüne alınarak bakıldığında belirlenen parametre grubunun daha sağlıklı sonuçlar elde edilebileceği değerlendirilmiştir. Araştırma sahası olan Yüksekova İlçesinde heyelanların olabileceği riskli alanlar tespit edilmiştir.

Within the scope of the study, landslide susceptibility map was produced and risk areas were tried to be determined. The study area is located within the borders of Yüksekova District of Hakkari Province in the Hakkari Section of the Eastern Anatolia Region. In the study, the effect parameters of the landslide were determined using the Geographical Information Systems program, and maps were produced from these parameters, and they were overlapped by giving weight to the produced maps. When the research area is examined, it is obvious that it is a difficult area to study. For this reason, it is to prevent possible disasters by means of developing software and to shed light on future studies by putting forward an emergency action plan. Especially the studies and analyzes made with geographic information systems make it easier to make decisions on the map against possible disasters.