SWARA ve bulanık AHP yöntemlerinin entegrasyonu ile tedarikçi seçimi: Otomotiv yan sanayinde bir uygulama

Abstract

Karlılığın artması üretim maliyetlerini minimize etmekle başlar, geçmişte de firmalar iyileştirme çalışmalarına üretim maliyetlerini minimize ederek başlamışlar fakat gelişmekte olan teknoloji ve sektördeki işletmelerin sayısının artması sebebi ile rekabet zorlaşmıştır. Zorlu şartlarda rekabet etmek isteyen işletmeler, her türlü girdi ve çıktıda maliyet minimizasyonu stratejileri aramışlardır. Bulunan en önemli stratejilerden birisi alırken kazanma stratejisidir. Alırken kazanmak mamul, yarı mamul ve hammadde alırken uygun tedarikçi seçimi yapmak demektir. Bu seçim yapılırken tüm kriterler göz önüne alınmalı, ona göre karar verilmelidir. Bu sonuç için doğru tedarikçinin seçimi çok önemlidir. Seçim yapmak karar vericiler için zor olabilir çünkü farklı, birbiri ile çelişen amaçları olan seçim kriterlerine bağlı olarak uygun tedarikçiyi seçmeye çalışırlar. Bu seçim problemi çok kriterli karar verme problemi olarak adlandırılır. Bu çalışma kapsamında bir otomotiv yan sanayi işletmesindeki tedarikçi seçim sorununa çözüm bulunması amaçlanmıştır. Bu gaye ile BAHP (Bulanık Analitik Hiyerarşi Proses) yöntemi içerisine, uzman karar vericilerin görüşlerini baz alan SWARA (Kademeli Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi) yöntemi entegre edilerek kriter ağırlıkları belirlenmiştir. Kriter ağırlıkları belirlendikten sonra BAHP yöntemi ile tedarikçi puanları hesaplanmış ve sıralama yapılmıştır. Uygulamanın kararlılığını değerlendirmek ve farklı senaryolarda ağırlık değerlerinde yaşanan değişikliğin, alternatiflerin sırasına nasıl etki edeceğini belirlemek için duyarlılık analizi yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.

Increasing profitability starts with minimizing production costs. In the past, companies have started their improvement works by minimizing their production costs, but the competition has become more difficult due to the developing technology and the increase in the number of enterprises in the sector. Businesses that want to compete in challenging conditions have sought cost minimization strategies in all kinds of inputs and outputs. One of the most important strategies found is the winning strategy when buying. Winning while purchasing means choosing the appropriate supplier while purchasing finished products, semi-finished products and raw materials. All criteria should be taken into consideration while making this selection and a decision should be made accordingly. Choosing the right supplier is very important for this result. Choosing can be difficult for decision makers because they try to select the appropriate supplier based on selection criteria with different, conflicting objectives. This selection problem is called a multi-criteria decision problem. Within the scope of this study, it is aimed to find a solution to the supplier selection problem in an automotive supplier industry business. For this purpose, criterion weights were determined by integrating the SWARA (Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis) method, which is based on the opinions of expert decision makers, into the BAHP (Fuzzy Analytical Hierarchy Process) method. After the criterion weights were determined, the supplier scores were calculated with the BAHP method and the ranking was made. In order to evaluate the stability of the application and to determine how the change in weight values in different scenarios will affect the order of the alternatives, a sensitivity analysis was performed and the results were evaluated.