Turizm faaliyetlerinin kentsel saçaklanma üzerindeki etkisi: Didim kenti örneği

Abstract

Kentlerin karşılaştığı en büyük sorunlardan biri kentsel alanların düzensiz olarak genişlemesidir. Büyüyen kentsel alanlar çevresinde yer alan tarım alanları, orman alanları ve doğal yapı üzerinde tahribatlara neden olmaktadır. Literatürde kentlerin kontrolsüz büyümesi kentsel yayılma, kentsel saçaklanma ve kentsel büyüme kavramları ile açıklanmaktadır. Bu çalışmaya konu olan kentsel saçaklanma, kentsel alandan kopuk, kent çeperinde yer alan arazilerin sıçramalı biçimde yapılaşması olarak tanımlanmaktadır. Kentten kopuk olarak yapılaşan alanlar kentsel alanın plansız yapılaşmasına neden olmakla birlikte doğal yapı üzerinde geri dönüşü olmayan sorunlara sebep olmaktadır. Kentlerin kontrolsüz büyümesini önlemeye yönelik kentsel politikalar ve planlama araçları geliştirilmesi gerekmektedir. Kentsel saçaklanmaya etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler, makro ekonomik nedenlerden konut tercihlerine kadar çeşitlenmektedir. Bu çalışmada, turizm faaliyetlerinin kentsel saçaklanma üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; Aydın ilinin Didim ilçesi seçilmiştir. Bölgede son yıllarda turizm faaliyetlerinin yaygınlaşması kent nüfusunun artmasına neden olmuştur. Artan nüfusun barınma ihtiyacını karşılamaya yönelik kent çeperinde yer alan kırsal alanlar yapılaşmaya başlamıştır. Kentsel alanın büyümesine yalnızca nüfusun artması neden olmamaktadır. Turizm talebinin artması kent çeperinde arazilerin turizm tesisi ve ikinci konut niteliğinde yapılaşmaya açılmasına neden olmuştur. Kentsel saçaklanmanın boyutlarını ölçmek üzere halihazır haritalara arazi kullanımı güncellenerek ve Corine Land verisi ile Google Earth verileri elde edilerek arazi değişimi tespit edilmiştir. Ayrıca kentsel saçaklanma değerini tespit edebilmek için Fraktal Analiz Kutu Sayma Yöntemi kullanılmıştır. Fraktal Analiz yöntemi ile kentsel alanın saçaklanarak büyüdüğü gözlemlenmiştir. Saçaklanmış kentsel alanın %85,31'inin turizm faaliyetlerinden kaynaklanan kullanımların neden olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, Türkiye'de ilk defa turizm faaliyetlerinin kentsel saçaklanma üzerindeki etkisi araştırılmış ve literatürdeki önemli bir boşluk doldurulmaya çalışarak, kentsel saçaklanmanın nedenleri arasına turizm faaliyetlerinin de eklenmesi gerektiği önerilmiştir.

One of the biggest problems faced by cities is the uneven expansion of urban areas. It causes destruction on agricultural areas, forest areas and natural structure located around growing urban areas. In the literature, the uncontrolled growth of cities is explained by the concepts of urban sprawl, urban sprawl and urban growth. Urban sprawl, which is the subject of this study, is defined as the incremental structuring of lands located in the city periphery, disconnected from the urban area. The areas that are built in isolation from the city cause unplanned structuring of the urban area, but also cause irreversible problems on the natural structure. It is necessary to develop urban policies and planning tools to prevent the uncontrolled growth of cities. There are many factors that affect urban sprawl. These factors vary from macroeconomic reasons to housing preferences. In this study, it is aimed to determine the effect of tourism activities on urban sprawl. Scope of work; Didim district of Aydın province was selected. The spread of tourism activities in the region in recent years has led to an increase in the population of the city. In order to meet the housing needs of the increasing population, the rural areas located in the city periphery have started to be built. The growth of urban area is not only caused by the increase in population. The increase in tourism demand has led to the opening of lands in the city periphery to construction as tourism facilities and second residences. Land change was determined by updating the land use to the existing maps to scale the dimensions of the urban sprawl, and by using Corine Land data and Google Earth data. In addition, Fractal Analysis Box Counting Method was used to determine the urban fringe value. With the Fractal Analysis method, it has been observed that the urban area grows by fringing. When the ratio of the fringed urban area to tourism activities is examined, it has been determined that %85.31 of the fringed area is caused by tourism activities. It has been determined that the hotel and second housing constructions used for tourism purposes also cause the city to develop by fringing. In this context, for the first time in Turkey, the effect of tourism activities on urban sprawl was investigated and it was suggested that tourism activities should be added to the causes of urban sprawl by trying to fill an important gap in the literature.