Hatip yöresinin (Konya) çok kanalli yüzey dalga analiz yöntemi ile haritalanmasi

Abstract

Bu tez çalışmasında jeofizikte sismik yöntemlerden biri olan Yüzey Dalgası Analizi Yöntemi (MASW) kullanılmıştır. Araştırma yeri olarak Konya İli Meram İlçesi Hatıp Mahallesi seçilmiştir. Ölçümler aktif kaynak olarak 8 kg balyoz kullanılarak kayaçlardan geçen S dalga hızları ölçülmüştür. Ölçülen bu S dalga hızlarının dağılımı ile Hatıp Mahallesine ait Vs30 haritaları oluşturulmuştur. Çalışma alanında eşit dağılacak şekilde ölçümler alınarak Vs30 hızlarının sayısal haritada 305.4 m/sn ile 762.5 m/sn arasında değişmesiyle farklı birimlerin sınırlarının belirginleştiği görülmüştür. MTA M28 paftası jeoloji haritasında var olan birimlerin uzanım miktarları hız değişimlerinden yararlanılarak oluşturulan haritada görülmüştür. Bu hızların sadece bu birimlere ait sınırlar olmayacağı bilinmekle beraber sahip olunan jeoloji haritalarının jeolojik birimlerin sınırlarının belirlenmesine katkı sunmaktadır. Vs30 hızlarından oluşturulmuş zemin sınıflaması haritalarında TDBY zemin sınıflama tablosunda hızlar 305.4 m/sn ile 762.5 m/sn arasında kaldığı için Hatıp yöresi ağırlıklı olarak ZC (Çok sıkı kum, çakıl ve sert kil tabakaları veya ayrışmış, çok çatlaklı zayıf kayalar) ve ZD (Orta sıkı – sıkı kum, çakıl veya çok katı kil tabakaları) zemin sınıfları ölçülmüştür. Küçük bir alanda ZB (Az ayrışmış, orta sağlam kayalar) sınıfı zemin grubu tespit edilmiştir. ZA (Sağlam, sert kayalar), ZE (Gevşek kum, çakıl veya yumuşak – katı kil tabakaları veya Pl>20 ve w>%40 koşullarını sağlayan toplamda 3 metreden daha kalın yumuşak kil tabakası (Cu<25kPa) içeren profiller) ve ZF (Sahaya özel araştırma ve değerlendirme gerektiren zeminler: Deprem etkisi altında çökme ve potansiyel göçme riskine sahip zeminler (sıvılaşabilir zeminler, yüksek derecede hassas killer, göçebilir zayıf çimentolu zeminler vb.) Toplam kalınlığı 3 metreden fazla turba ve/veya organik içeriği yüksek killer Toplam kalınlığı 8 metreden fazla olan yüksek plastisiteli (Pl>50) killer Çok kalın (>35m) yumuşak veya orta katı killer) zemin grupları Vs30 hızları 305.4 m/sn ile 762.5 m/sn arasında kaldığı için gözlenmemiştir. MASW ölçümleri ile elde edilen Vs30 değerleri sonucunda zayıf hareket için 0.918032787 ile 2.292075966 değerleri, kuvvetli hareket için 0.786885246 ile 1.964636542 arasında Borcherdt. vd., (1991) araştırmasına göre zemin büyütmesi değerleri belirlenmiştir. Ayrıca yapılacak olan yapıların da bu büyütme değerlerine göre yapılması gereklidir. Hatıp yöresine ait olan jeoloji haritası ile Vs30 haritası arasında korelasyon gerçekleştirilmiştir. Korelasyon sonucunda var olan jeoloji haritasındaki birimlerin sınırlarının farklılığı gözlenmiştir. Jeofizik yöntem yardımcı bir yöntem olarak jeoloji haritalarının elde edilmesinde kullanılabilir.

In this thesis, Surface Wave Analysis Method (MASW), which is one of the seismic methods in geophysics, was used. Hatip District of Meram District of Konya Province was chosen as the research location. Measurements were carried out using an 8 kg sledgehammer as an active source, and the velocity of the S wave passing through the rocks was measured. With the distribution of these measured S wave velocities, Vs30 maps of Hatip District were created. By taking measurements to be evenly distributed in the study area, it was observed that the boundaries of different units became clear as the Vs30 velocities changed between 305.4 m/s and 762.5 m/s on the digital map. The extents of the units existing in the MTA M28 sheet are seen on the map created by using the velocity changes. Although it is known that these velocities will not be the limits of only these units, the geological maps that are available contribute to the determination of the boundaries of the geological units. Since the velocities in the TDBY soil classification table are between 305.4 m/s and 762.5 m/s in the soil classification maps created from Vs30 velocities, Hatip region is predominantly ZC (Very tight sand, gravel and hard clay layers or weathered, very cracked weak rocks) and ZD (Medium) firm – firm sand, gravel or very solid clay layers) soil classes were measured. In a small area, ZB (Less weathered, moderately strong rocks) class soil group was detected. ZA (Solid, hard rocks), ZE (Loose sand, gravel or soft – solid clay layers or profiles containing a total of more than 3 meters thick soft clay layer (Cu<25kPa) meeting the conditions Pl>20 and w>40%) and ZF ( Soils that require site-specific investigation and evaluation: Soils that have the risk of collapse and potential collapse under the influence of earthquakes (liquefiable soils, highly sensitive clays, movable weakly cemented soils, etc.) Peat and/or clays with high organic content with a total thickness of more than 3 meters Total thickness 8 High plasticity (Pl>50) clays with a depth of more than m. Very thick (>35m) soft or medium solid clays) soil groups were not observed as Vs30 velocities ranged from 305.4 m/sec to 762.5 m/sec. A correlation was made between the geological map of the Hatip region and the Vs30 map. As a result of the correlation, the differences in the boundaries of the units in the existing geological map were observed. The geophysical method can be used as an auxiliary method in obtaining geological maps.