Niğde Masifi'nin doğu kesiminin (Eynelli-Bademdere-Dikilitaş) jeolojisi ve yapısal özellikleri

Abstract

Kırşehir Bloku'nun en güney ucunda yer alan inceleme alanında, temeli Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı Niğde Masifi'ne ait yüksek dereceli metamorfik kayaçlar oluşturmaktadır. Niğde Masifi'nin tabanında mikaşist, migmatit, amfibolit, kuvarsit ve kalkşistten oluşan Geç Devoniyen yaşlı Gümüşler formasyonu bulunmaktadır. Bu birimin üzerine uyumlu olarak mermer, şist ve kuvarsitten oluşan Karbonifer-Erken Permiyen yaşlı Kaleboynu formasyonu gelir. Bu birimlerin üzerine uyumsuz olarak bloklu metafliş karakterli Geç Kretase yaşlı Aşıgediği formasyonu gelir. Masife ait bütün bu birimler, İç-Torid Okyanusu'nun kalıntısı olan Alihoca ofiyoliti tarafından tektonik olarak üzerlenir. Geç Kretase yaşlı Üçkapılı granitoyidi ise temeldeki bütün birimleri keser konumda yer almaktadır. Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı kayaç toplulukları, Geç Paleosen-Orta Eosen yaşlı volkanik ve sedimanter kayaçlardan oluşan Ulukışla grubu tarafından açısal uyumsuzlukla örtülür. Karasal kökenli kayaçlardan oluşan Oligosen yaşlı Çukurbağ formasyonu ise Oligosen öncesi yaşlı tüm birimleri açısal uyumsuzlukla örter. İnceleme alanının en genç kayaçlarını Miyosen-Kuvaterner yaşlı karasal kökenli sedimanter ve volkanik kayaçlar oluşturur. İnceleme alanında yer alan Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı masife ait kayaçlar Geç Kretase öncesinde çok-evreli deformasyona, yüksek dereceli başkalaşıma uğrayarak yapraklanmalı bir yapı kazanmışlardır. Oligosen öncesinde, İç-Torid Okyanusu'nun kapanmasına bağlı olarak Ulukışla grubu ve masif beraberce deformasyona uğrayarak kıvrımlanmış ve kırılmışlardır. Neotektonik dönemde ise bölgede doğrultu atımlı ve normal faylar gelişmiştir.

In the study area located at the southern end of the Kırşehir Block, basement is made up of Paleozoic-Mesozoic-aged high-grade metamorphic rocks belonging the Niğde Massif. At the base of the Niğde Massif, there is Gümüşler formation consisting of Late Devonian-aged micaschist, migmatite, amphibolite, quartzite and calcschist. This unit is conformably overlain by the Kaleboynu formation of Carboniferous-Early Permian-aged marble, schist and quartzite. These units are unconformably overlain by Late Cretaceous-aged Aşıgediği formation which is blocky metaflysch in character. The massif assemblage is tectonically overlain by the remnant rocks of the Inner-Tauride Ocean, namely the Alihoca ophiolite. The Late Cretaceous Üçkapılı granitoid cuts all the basement units. The Paleozoic-Mesozoic rocks mentioned above are overlain with an angular unconformity by the Ulukışla group consisting of Late Paleocene-Middle Eocene volcanic and sedimentary rocks. The Çukurbağ formation, which consists of Oligocene terrestrial rocks, overlies pre-Oligocene rocks with an angular unconformity. The youngest rocks of the study area consist of Miocene-Quaternary aged terrestrial sedimentary and volcanic rocks. The Paleozoic-Mesozoic aged rocks belonging the massif located in the study area were subjected to poly-phase deformation, high-grade metamorphism and therefore gained a foliated fabric before the Late Cretaceous. Before Oligocene age, the Ulukışla group and the massive were folded and fractured all together due to the closure of the Inner-Tauride Ocean. During the neotectonic period, strike-slip and normal fault-related fractures have developed in the study the area.