Analojik tasarım – ikonik yapı ilişkisi bağlamında bir değerlendirme

Abstract

Mimari tasarım; tasarımcının duygu ve düşüncelerini yansıtan, kullanıcıyla bağlantı kuran görsel bir iletişim ürünüdür. Bu dışa vurum için, mimarlık olgusu kendine has bir dil kullanmaktadır. Bu mimari dillerden biri de analojidir. Mimarlıkta analoji daha çok yaratıcılığa ulaşmaya çalışılan, anlam yaratma amacıyla kullanılan, üretim sürecine katkıda bulunan bir esinlenme yöntemidir. Geçmişten günümüze mimarlar özgün olmak amacıyla analojiyi tasarımlarında kullanmıştır. Günümüzde sıra dışı ve yenilikçi ikonik yapılar özgün olma sıradanı aşma amacıyla tasarımlarda analojiye sıkça yer vermektedir. İkonik yapılar kuvvetli bir çağrışımsal anlama sahip, bir biçimin veya kavramın kullanıcıların belleklerinde yer etmesini sağlayan yapılardır. Bu simgesel değeri sağlayabilmek amacıyla ikonik mimari tasarımda analojiler sıkça kullanılmaktadır. Bu çalışma kapsamında mimaride önemli bir yer tutan analoji kavramı detaylı olarak ele alınarak tarihsel süreç içerisinde nasıl algılandığı ve bu konuda uzmanlaşmış kişilerce nasıl sınıflandırıldığı literatür araştırması yapılarak incelenmiş ve analoji kavramı yeni bir perspektiften ele alınarak yeni bir analojik sınıflama geliştirilmiştir. Son dönem hit mimarların ikon yapılarında analojik tasarıma sıkça başvurdukları görülmektedir. Bu kapsamda ikonik yapı-analoji ilişkisini tanımlamak amaçlı ikonik yapı tanımı, ikonik yapıları oluşturan ölçütler, ikonik yapıların kent için önemi tartışılmış ve 21.yüzyılda tasarlanan çağdaş 38 adet ikon yapı belirlenerek çalışma kapsamında geliştirilen tabloyla sınıflandırılmıştır. Seçilen yapılarla ilgili bilgi edinmek için kapsamlı bir literatür araştırması yapılmış; yapılara ait bilgiler, yapıların mimari tasarım hikayeleri, esin kaynakları araştırılmış ve yapılar hakkında uzman mimarlarla görüşülmüştür. Tüm bu bilgiler ışığında çağdaş ikonik yapılar yeni analojik sınıflama tablosuna uygun olarak sınıflandırılmış ve ikonik yapı-analoji ilişkisi bağlamında tespitlerde bulunulmuştur.

Architectural design; It is a visual communication product that reflects the feelings and thoughts of the designer and connects with the user. The phenomenon of architecture uses a unique language for this expression. One of these architectural languages is analogy. Analogy in architecture is a method of inspiration that is used for the purpose of creating meaning and contributing to the production process, mostly trying to reach creativity. From past to present, architects have used analogy in their designs in order to be original. Today, unusual and innovative iconic structures often include analogy in designs for the purpose of being original and transcending the ordinary. Iconic structures are structures that have a strong associative meaning, enable a form or concept to remain in the minds of users. In order to provide this symbolic value, analogies are frequently used in iconic architectural design. Within the scope of this study, the concept of analogy, which has an important place in architecture, was discussed in detail, how it was perceived in the historical process and how it was classified by experts in this field, a literature search was conducted, and a new analogy classification was developed by considering the concept of analogy from a new perspective. It is seen that recent hit architects frequently apply to analogical design in their iconic structures. In this context, in order to define the iconic building-analogy relationship, the definition of iconic building, the criteria that make up iconic buildings, the importance of iconic buildings for the city were discussed and 38 contemporary icon structures designed in the 21st century were determined and classified with the table developed within the scope of the study. In order to obtain information about the selected structures, a comprehensive literature search was conducted; Information about the buildings, architectural design stories of the buildings, sources of inspiration were researched, and expert architects were interviewed about the buildings. In the light of all this information, the buildings were classified in accordance with the new analogical classification table and determinations were made in the context of the iconic building-analogy relationship.