CBS yardımıyla Konya ilinin yeraltı su parametrelerinin mekânsal dağılımının belirlenmesi ve tematik haritaların üretilmesi

Abstract

Günümüz koşullarında tüm dünyada temiz ve kaliteli suya ulaşmak her geçen gün daha çok zorlaşmaktadır. Türkiye'nin su potansiyel değerleri ve istatistiksel veriler incelendiğinde, ülkemizin su fakiri ülke olma yolunda ilerlediği gerçeği ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu nedenle içme, kullanma ve sulamada önemli bir zenginlik olan yeraltı sularının seviyelerinin, kalitesinin ve parametrelerinin ölçülüp belirlenmesi, işaretlenmesi ve kullanılabilirliğinin takip edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yardımıyla yeraltı sularının parametrelerinin mekânsal dağılımının belirlenmesi ve tematik haritalarının Konya ili özelinde üretilmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında çalışma alanının genel özellikleri, meteorolojik ve hidrolojik özellikleri, jeolojik ve hidrojeolojik parametreler, statik su seviye haritası, dinamik su seviye haritası, pompa verimlilik haritaları CBS teknolojisi kullanılarak işlenmiştir. Konya ili yeraltı sularının EC ve pH parametrelerinin arazide ölçülen değerleri, kimyasal analiz sonucunda belirlenen katyon ( Na, K, Mg, Ca) ve anyon (HCO3, Cl, NO3, SO4) değerleri ve iz element sonucunda belirlenen elementlerinin yoğunluk haritaları, su içerisinde insan sağlığını etkileyen As, Cl, elementleri ve NO3, SO4 bileşenlerinin sınır değerleri dikkate alınarak su kirliliği dağılım haritaları oluşturulmuştur. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular ilgili literatür ile kıyaslanarak tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.

In today's conditions, it is getting more and more difficult to reach clean and high quality water all over the world. When Turkey's water potential values and statistical data are examined, we are faced with the fact that our country is on the way to becoming a water-poor country. For this reason, it is necessary to measure and determine the level, quality and parameters of groundwater, which is an important wealth in drinking, use and irrigation, marking and monitoring its usability. In this study, it is aimed to determine the spatial distribution of groundwater parameters and to produce thematic maps for Konya province with the help of Geographic Information System (GIS). Within the scope of the research, general characteristics of the study area, meteorological and hydrological characteristics, geological and hydrogeological parameters, static water level map, dynamic water level map, pump efficiency maps were processed using GIS technology. Field values of EC and pH parameters of groundwater in Konya, cation (Na, K, Mg, Ca) and anion (HCO3, Cl, NO3, SO4) values determined as a result of chemical analysis, and density maps of trace elements determined as a result of human in water. Water pollution distribution maps were created by considering the limit values of As, Cl, elements and NO3, SO4 components that affect health. The findings obtained at the end of the study were compared with the relevant literature and discussed and some suggestions were made.