Mimaride biçim üretme sürecinde biyomimikri yaklaşımının incelenmesi

Abstract

Doğa, içerisinde bulunduğu bütün canlılarla ve etkileşimi bulunan bütün türlerle beraber kusursuz bir döngü içerisindedir. Bu döngü canlıların ekosisteme faydalı olarak yaşamsal faaliyetlerini sürdürdüğü, geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik ilkelerine uygun, ihtiyaçlarını karşılayabildiği, bunu yaparken doğaya ve çevresine zarar vermediği bir döngüdür. Her canlıda olduğu gibi insanda da hayatta kalma, yaşamsal faaliyetlerini idame ettirebilme yetisi vardır. Bunların başında, geçmişten bugüne insanların en temel ihtiyaçlarından olan beslenme, barınma, giyinme gibi fonksiyonlar gelir. Doğayı gözlemleyerek problemlere cevap vermek, doğanın yaptığı tasarımları incelemekle, gözlemlemekle başlamıştır. Henüz bebeklikten başlayan taklit ederek öğrenme ihtiyacımız doğada hemen her canlıda bulunan bir özelliktir. Canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için doğayı gözlemlemeli, ihtiyaçlarını tespit etmeli, sorunlarına çözüm aramalıdır. Biyomimikri insanların bilinçli veya bilinçsiz olarak kullandıkları bir yöntemdir. İzleyerek öğrenme, problemlere doğa temelli cevap verme yaşamın doğal bir sonucudur. Gündelik hayatta olduğu gibi mimaride ve tasarımda da tasarımcılar bazı problemlerle karşılaşmaktadırlar. Araştırmada karşılaşılan problemlere doğa temelli çözümler bulunması noktasında tasarımcılara ilham olması hedeflenmiştir. Gerek biçimsel, gerek işlevsel, gerekse farklı alanlarda biyomimikriden faydalanılmış, çözülemeyen birçok probleme cevap bulunmuştur. İyi bir doğa gözlemcisi olan mimarlar ve tasarımcılar, tasarım ve inşa sürecinde doğanın kullandıkları yöntemleri keşfedip, elde ettikleri bulguları tasarımlarında uygulamışlardır. Öyle ki günümüzde tasarımcılara danışmanlık yapmak, ilham vermek ve tasarım süreci ile doğayı buluşturmak amacıyla kurulmuş biyomimikri ofisleri mevcuttur. Teknoloji faktörü biyomimikrinin kullanım kapasitesini de doğru orantılı olarak etkilemiştir. 21.yy'da gerek gözlem imkanları gerekse de gözlemlenen sonuçları uygulanması çeşitlenmiştir. Çalışmada yöntem olarak doğanın refleksleri ve karşılaştığı problemlere verdiği cevaplar araştırılmış, ayrıca tasarımcıların ilham alarak uyguladığı yapı ve tasarımlar incelenmiştir. Bu durum problemlerin çözümlerine yeni kapı aralamıştır. Ayrıca çalışma içerisinde biyomimikrinin ilk dönemlerden günümüze kadar gelen süreçteki kullanım alanları araştırılmış, mimari tasarıma olan etkisi örneklerle desteklenerek incelenmiş, biçim konusu başta olmak üzere işlev ve renk adı altında uygulanmış veya uygulanmamış örnekleri araştırılmıştır. Elde edilen veriler, bir tablo ile sunularak gelecek çalışmalar için tasarım ve biyomimikri türü ilişkisine dayanan bir altlık oluşturmuştur.

Nature is in a flawless cycle with all living things and all the species that interact. This cycle is a cycle in which living things continue their vital activities beneficial to the ecosystem, meet their needs in accordance with the principles of recycling and sustainability, and while doing this, do not harm the nature and its environment. As in every living thing, human beings have the ability to survive and maintain their vital activities. The most important of these are functions such as nutrition, shelter and clothing, which are among the most basic needs of people from past to present. Responding to the problems by observing nature started with examining and observing the designs made by nature. Our need to learn by imitation, which started from infancy, is a feature found in almost every living thing in nature. Living things must observe nature, identify their needs and seek solutions to their problems in order to survive. Biomimicry is a method that people use consciously or unconsciously. Watching learning, nature-based responses to problems are a natural consequence of life. As in everyday life, designers encounter some problems in architecture and design. It is aimed to inspire designers to find nature-based solutions to the problems encountered in the research. Biomimicry has been utilized in both formal, functional and different fields, and answers have been found for many unsolved problems. Architects and designers who are good observers of nature have discovered the methods used by nature in the design and construction process and applied the findings they obtained in their designs. So much so that today there are biomimicry offices established to provide consultancy and inspiration to designers and to bring the design process and nature together. The technology factor also directly affected the utilization capacity of biomimicry. In the 21st century, both the observation facilities and the implementation of the observed results have diversified. In the study, the reflexes of nature and its responses to the problems faced were investigated as a method, and the structures and designs that the designers applied with inspiration were examined. This situation has opened a new door to the solutions of the problems. In addition, the usage areas of biomimicry from the earliest periods to the present were investigated, the effect of biomimicry on architectural design was examined by supporting examples, and examples of applied or not applied under the name of function and color, especially the subject of form, were investigated. The data obtained were presented in a table and formed a base for future studies based on the relationship between design and biomimicry type.