Ülkemizdeki evsel ve kentsel atıksu arıtma tesislerinin ilk yatırım ve işletme maliyetlerinin farklı arıtma proseslerine göre değerlendirilmesi

Abstract

Ülkemizde özellikle son yıllarda sayıları giderek artan atıksu arıtma tesisleri (AAT), ilk yatırım maliyetleri ve işletme-bakım maliyetleri de dikkate alındığında Belediyeler için önemli bir finansman ihtiyacı gerektirmektedir. Yüksek yatırımlı çevresel altyapı projelerinden olan AAT'lerinin amaca uygun doğru proses ile projelendirilmesi ilk yatırım ve işletme maliyetlerinin minimizasyonu açısından çok önemlidir. Amaca uygun olmak yanında, farklı nüfus ve debi aralıklarında farklı biyolojik arıtma proseslerinin ilk yatırım ve işletme maliyetlerinin fizibilite aşamasında doğru tahmin edilmesi gerekmektedir. Bu tez çalışmasında Ülke genelinde inşa edilen farklı proseslerden 230 adet AAT'nin ilk yatırım maliyetleri ihale dokümanlarından ve tesislerden elde edilen verilerden derlenmiştir. 2011-2018 yılları arasında ülkemizde inşa edilen 71 adet biyolojik fosfor giderimli eş zamanlı nitrifikasyon/denitrifikasyon prosesi (Bio-P + SNDP), 16 adet 5 kademeli Bardenpho prosesi, 26 adet uzun havalandırmalı aktif çamur prosesi (UHAÇ) , 9 adet oksidasyon hendeği (OH) ve 7 adet klasik aktif çamur (KAÇ) prosesinden oluşan AAT olmak üzere toplam 129 adet AAT'nin ilk yatırım maliyetleri araştırılmış, bu verilerden hareketle tesis kapasitesi ile ilk yatırım maliyeti ve nüfus ile ilk yatırım maliyeti arasındaki ilişkileri gösteren denklemler ve grafikler oluşturulmuştur. Atıksu arıtma tesislerinde kişi başına düşen ilk yatırım maliyetleri 5 farklı arıtma prosesinden oluşan 129 adet AAT için 37 Euro/kişi ile 90 Euro/kişi arasında olup ortalama 64 Euro/kişi olarak hesaplanmıştır. AAT'lerde işletme maliyetleri ise TÜRAAT projesi verileri, SUEN tarafından 2019 yılında yapılan araştırma sonuçları ve bazı su ve kanalizasyon idarelerinden alınan veriler ile değerlendirilmiş ve ülkemiz için AAT işletme maliyetleri ve elektrik tüketimleri sırasıyla UHAÇ prosesi için ortalama 0.036 Euro/m3, 0.27 kWh/m3 ve 5 kademeli Bardenpho prosesi için ortalama 0.057 Euro/m3, 0.40 kWh/m3 olarak hesaplanmıştır.

Wastewater treatment plants which have been increasing in number in recent years, require an important financing requirement for the Municipalities, especially considering the CAPEX and OPEXs. Designing WWTP projects one of the high-investment environmental infrastructure projects, with the right process is very important for minimizing the CAPEX and OPEXs. In addition to selecting right processes, the initial investment and operating costs of different biological treatment processes in different population and flow ranges must be estimated accurately at the feasibility stage. In this thesis study, the initial investment costs of 230 WWTPs from different processes built across the country were compiled from the tender documents and data obtained from the facilities. The initial investment costs of 129 WWTP constructed between 2011-2018 which consists of 71 simultaneous nitrification/denitrification Bio-P processes, 16 5-stage Bardenpho processes, 26 extended aeration activated sludge processes (EAAS), 9 oxidation ditches, and 7 conventional activated sludge processes, were investigated. Based on these data, equations and graphs have been created showing the relationship between facility capacity and initial investment cost and population and initial investment cost. The initial investment costs in WWTPs are between 37 euro and 90 euro per person for 129 WWTPs consisting of 5 different treatment processes and the average cost for these WWTPs is calculated as 64 euro per person. Operating costs in WWTP's were evaluated by TURAAT project data, survey results conducted by SUEN in 2019 and data obtained from some water and sewerage administrations, and WWTP operation cost and electricity consumption are calculated as 0.036 Euro/m3, 0.27 kWh/m3 for extended aeration activated sludge process and as 0.057 euro/m3, 0.40 kWh/m3 for 5-stage Bardenpho processes, respectively.