Betonarme-yığma karma yapıların deprem performansının incelenmesi

Abstract

Günümüzde yığma yapılar az sayıda inşa edilmekte olsa da geçmişten kalan ve hala kullanılan bu tür yapılara çok rastlanılmaktadır. Genellikle kırsal alanlarda var olan yığma yapıların mühendislik hizmeti almadan yapılması, uygulamada yapılan hatalar, yapıyı oluşturan gevrek malzemelerin basınç dayanımı yüksek ve çekme dayanımı düşük olduğu için çok az deformasyon yapılması gibi nedenlerle yığma yapıların orta-şiddetli depremlerde bile hasar almakta ve yıkılarak çok ciddi can kayıplara sebep olmaktadır. Bu nedenle, Türkiye deprem kuşağında yer aldığı için ve yapı stoğunun önemli bir kısmını oluşturan yığma yapıların deprem etkisindeki davranışlarının incelenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışma kapsamında yığma yapıların deprem dayanımının incelenmesi yapılmıştır. Ele alınan yapının bir kısmı betonarme kolonlar ve kirişler üzerine otururken, dış duvarlar yığma yapı olarak yapılan bina tipi incelenmiştir. İncelenen bina deprem bölgesinde olup, 3 katlıdır. Model bina bilgisayar ortamında paket sonlu elemanlar programı ile modellenmiş ve deprem dayanımı irdelenmiştir. Bina içinde bazı mekanlarda duvar bulunmamakta, bunun yerine döşeme yükleri kolonlara taşıtılmaktadır. Bu nedenle deprem yönetmeliğinin tarif ettiği modelleme yaklaşımı ile deprem hesabı mümkün değildir. Modellenen binada deprem iyileştirme alternatifleri özetlenerek, seçilen bir yada daha fazla güçlendirme metodu da analitik olarak ele alınmıştır. Analizler sonucunda, güçlendirilmemiş binanın deprem dayanımı yetersiz olarak tespit edilmiş ve önerilen güçlendirmelerin uygulanmasıyla bina deprem dayanımı Deprem Yönetmeliğinin verdiği sınır şartları sağlar durumuma gelmiştir.

Masonry structures are well known structural types in human history. Although it was very popular in history, its use is also common. The masonry structures are constructed without any engineering services in rural parts. The material properties of masonry is brittle. Low tensional capacity and brittle nature of the material results in low deformation capacity and easy crack formation. The design and application mistakes in masonry structures also results in earthquake vulnerability. Keeping in mind, Turkey is one a very active earthquake zone, and for above mentioned reasons, the studies in masonry and its seismic behavior becomes very important for our country. In this study, Seismic performance of masonry structure is studied. The unique structure has reinforced (RC) columns and beams at the interior of a saloon. The outer walls are masonry type. The masonry structure is situated in 1.seismic zone and it has 3 stories. Since the structure has RC columns and masonry walls, it cannot be analyzed by the code defined methods. For this reason, the structure is modelled in finite element program. Two different strengthening approach is included in the study. The original structure has inadequate seismic performance. The strengthened structures satisfied Turkish earthquake codes requirements.