Bozkır (Yelbeyi-Tepearası) (Konya) Civarındaki Mangan Yataklarının Jeolojik ve Jeokimyasal Özelliklerinin İncelenmesi

Abstract

İnceleme alanı Konya ilinin güneybatısında yaklaşık 100 km uzaklıkta bulunan Bozkır ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Orta Toros bölgesindeki çalışma alanı, litolojik özellikleri bakımından farklı havza şartlarını taşımakta ve yapısal, stratigrafik ve metamorfik özellikleri bakımından farklı birimlerden oluşmaktadır. Bölgede otokton Geyikdağı Birliği’ne ait birimler ile bu birliği tektonik olarak örten Bolkardağı Birliği’ne ve Bozkır Birliği’ne ait kayaçlar yüzeylemektedir. Mangan Yataklarının içerisinde bulunduğu Geyikdağı Birliği’nin tabanında Üst Kambriyen-Alt Ordovisiyen yaşlı, Seydişehir Formasyonu bulunmaktadır. Bu birimin üzerine Üst Jura yaşlı Hacıalabaz formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir. Hacıalabaz formasyonunu keserek yüzeyleyen Çökelen diyabazı ile bu birimleri açılı uyumsuzlukla örten Saytepe formasyonu ise Üst Kretase yaşlıdır. İnceleme alanındaki Mn cevherleşmesi üç bölgede gözlemlenmekte olup, Saytepe formasyonuna ait radyolarit seviyeleri içerisinde genellikle mercekler ve tabakalar şeklinde yer almaktadır. Cevherli numunelerin ortalama anaoksit içerikleri, büyüklük sırasına göre SiO2 (% 42,32), MnO (% 34,79) Fe2O3(% 2,85) ve Al2O3 (% 2,67) şeklinde sıralanmaktadır. MnO; SiO2, Nb ve Cr ile negatif korelasyon gösterirken, Ba, Ga ve Na2O ile pozitif korelasyon göstermektedir. İnceleme alanındaki manganez cevherleşmelerin ∑NTE içerikleri 18.9 ile 258.6 ppm arasında değişmekte olup, bu numuneler kondrit ve ilkel mantoya göre normalleştirildiğinde HNTE bakımından zenginleştiği görülmektedir. U ve Th ile Fe/Ti- Al/Al+ Fe+ Mn diyagram değerlendirmelere göre hidrotermal kökenli olduğu tespit edilmiştir. Bölgedeki Mn cevherleşmelerinin daha detaylı bilgilerinin ortaya çıkarılması için maden sondajları yapılmalı, derinlerdeki cevherleşmelerin tenörü ve rezerv durumu ortaya çıkarılmalıdır.

The study area is located within the borders of Bozkır district, which is approximately 100 km to the southwest of Konya. The study area in the Middle Taurus region carries different basin conditions in terms of lithological characteristics and consists of different units in terms of structural, stratigraphic and metamorphic features. The units belonging to the autochthonous Geyikdağı Unit and the rocks of the Bolkardağı Unit and the Bozkır Union which tectonically cover this union are exposed in the region. At the base of the Geyikdağı Unit, where the manganese deposits are located, is the Upper Cambrian-Lower Ordovician aged Seydişehir Formation. Upper Jurassic Hacıalabaz formation unconformably overlies this unit. The Çökelen diabase which cuts out the Hacıalabaz formation and the Saytepe formation covering these units with angular unconformity are Upper Cretaceous aged. Mn mineralization in the study area is observed in three regions and generally in the form of lenses and layers within the radiolarite levels of Saytepe formation. The average anaoxide contents of the ore samples are in the order of magnitude SiO2 (42.32%), MnO (34.79%) Fe2O3 (2.85%) and Al2O3 (2.67%). MnO; SiO2 has a negative correlation with Nb and Cr, while Ba, Ga and Na2O have a positive correlation. The ∑REE content of manganese mineralizations in the study area varies between 18.9 and 258.6 ppm. When these samples are normalized according to chondrite and primitive mantle, it is seen that they are enriched in HREE. According to the U and Th and Fe / Ti- Al / Al + Fe + Mn diagram evaluations, it was found to be of hydrothermal origin. In order to reveal more detailed information about Mn mineralizations in the region, mineral drilling should be carried out and the grade and reserve status of deep mineralizations should be determined.