Solar Envelope Yönteminin Konya Örneği Üzerinden Değerlendirilmesi

Abstract

Binaların enerji ihtiyaçlarının yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması, sürdürülebilir mimarlığın temel amaçlarındandır. Bu bağlamda, güneş enerjisi, sürdürülebilir yapıların tasarlanmasında faydalanılabilecek önemli bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Binalarda mekanik düzenlemelere bağımlı olmadan güneş enerjisinden öncelikle pasif olarak yararlanılması akılcı bir tutumdur. Birbirine komşu olan çok sayıda binanın yer aldığı kent ortamında, binalar birbirlerinin güneşlenmesine belli zaman aralıklarında engel olabilmektedir. Bu durumun kontrol edilebilmesi için Knowles’ın geliştirdiği Solar Envelope yöntemi mimari tasarımlarda kullanılabilir. Güneşlenme hakkını esas alan bu yöntemin mimari tasarım sürecine dahil edilmesi ile, binaların gün içinde yeterli güneşlenme sürelerine sahip olabilmeleri önceden denetlenebilmektedir. Çalışma kapsamında, Konya kentinde mevcutta uygulanmış birden fazla binanın bulunduğu bir yapı adası içerisinde ilk olarak Solar Envelope yönteminin kullanımı ile analiz çalışması yapılmıştır. Bu analiz çalışması ile, mevcut vaziyet düzenlemesinin ve mevcut binaların kat adetlerinin, yapı adası içerisindeki binaların güneşlenme olanaklarına yaptıkları etkiler saptanmaya çalışılmıştır. Sonrasında aynı alan içerisinde, tutarlı karşılaştırmalar yapabilmek için mevcut taban alanı kat sayısı korunarak bina sayısına ve bina konumlandırmasına göre değişkenlik gösteren alternatif vaziyet düzenlemeleri önerilmiştir. Önerilen her bir vaziyet düzenlemesinde toplam yapılaşma alanları ve binaların kat yükseklikleri Solar Envelope yöntemiyle saptanmıştır. Yöntemin mimari tasarım süreçlerinde kullanımı ile, bina sayısına ve binaların yapı adası içerisindeki konumlandırmalarına bağlı olarak elde edilebilecek maksimum yapılaşma alanları ve bina kat adetleri belirlenmiştir. Yapı adasının kat alanı katsayısının, bina sayısına ve konumlandırmaya göre değişkenlik gösterdiği saptanmıştır.

Meeting the energy needs of buildings from renewable energy sources is one of the main objectives of sustainable architecture. In this context, solar energy is an important renewable energy source that can be utilized in the design of sustainable buildings. It is a rational attitude to use solar energy primarily passively without being dependent on mechanical arrangements in buildings. In the urban environment where many adjacent buildings are located, buildings can prevent each other from sunbathing at certain intervals. In order to control this situation, the Solar Envelope method developed by Knowles can be used in architectural designs. With the inclusion of this method, which is based on the right to sunbathing, into the architectural design process, it can be controlled in advance that the buildings have sufficient sunbathing times during the day. Within the scope of the study, firstly, an analysis study was carried out using the Solar Envelope method in a building block where there is more than one building currently implemented in Konya. With this analysis study, the effects of the current layout and the number of floors of the existing buildings on the sunbathing possibilities of the buildings in the building block were tried to be determined. Subsequently, in order to make consistent comparisons within the same area, alternative layout arrangements varying according to the number of buildings and building positioning were proposed by preserving the number of floors in the existing floor area. In each proposed site arrangement, the total residential areas and the floor heights of the buildings were determined by the Solar Envelope method. With the use of the method in architectural design processes, the maximum settlement areas and building floors that can be obtained depending on the number of buildings and the positioning of the buildings within the building block have been determined. It has been determined that the floor area coefficient of the building island varies according to the number of buildings and positioning.