Please use this identifier to cite or link to this item:
https://hdl.handle.net/20.500.13091/5665
Title: | Konya Kapalı Havzası Obruk Riski Değerlendirmesi | Other Titles: | Konya Close Basın Sinkhole Risk Assessment | Authors: | Arık, Fetullah Delikan, Arif Göçmez, Güler Özen, Yeşim Dülger, Alper Arslan, Şükrü |
Keywords: | Obruk Aktif Fay Konya Kapalı Havzası |
Publisher: | Konya Teknik Üniversitesi | Abstract: | Konya Kapalı Havzası Obruk riski açısından Türkiye’de en duyarlı bölgesini oluşturmaktadır. Özellikle Karapınar (Konya) bölgesinde 700’den fazla kuyu tipi obruk bulunmaktadır. Bu sayı ülkemizin diğer bölgelerinde oluşan toplam obruk sayısından daha fazladır. Karapınar’a komşu ilçelerden Ereğli, Emirgazi, Çumra ve Karatay’da da obruk oluşumları gerçekleşmekte olup Konya merkeze yakın alanlarda obruklar genelde havza kenarlarında oluşmaktadır. Son yıllarda bölgenin kuzeyine doğru Kadınhanı, Sarayönü, Cihanbeyli, Kulu, Yunak ve Çeltik ilçelerinde de obruklar oluşmaya başlamıştır. Konya bölgesinde obruk oluşumunu etkileyen onlarca faktörden en önemlileri litoloji, yapısal jeoloji ve hidrojeolojik özellikler olup iklim değişikliği ve kuraklığın yanısıra aşırı ve kontrolsüz su kullanımı obruk oluşumunu artırmaktadır. Son yıllarda iklim değişikliği ve kuraklığın en yoğun etkilediği yerlerin başında Konya Kapalı Havzası gelmektedir. Havzada son 30 yıl içerisinde yüzey sularının önemli kısmı tümüyle kurumuş ve bazı sulak alanlar tehlikeli derecede daralmıştır. Konya ve çevresinde bölgedeki obrukların %90’nın içerisinde geliştiği geniş bir alanda yayılım gösteren Geç Miyosen-Erken Pliyosen yaşlı İnsuyu formasyonu çoğunlukla kolay çözünebilir karbonatlı kayaçlardan oluşan ve bol karstik boşluklu kayaçlardan oluşmaktadır. Bu birimin üzerinde gelişen genç gölsel kırıntılı ve karbonatlı sedimanlar içinde yer yer halit, jips, anhidrit gibi çözünmeye oldukça duyarlı evaporitik kayaç ve mineraller bulunmaktadır. Yağışlarla gelen karbonik asitle birlikte Konya Kapalı Havzası’nda bulunan geç volkanik kayaçlardan kaynaklanan asit nitelikli gazlar yeraltı suyunun asitlik düzeyini ve çözme kabiliyetini artırarak obruk oluşumunda önemli rol oynamaktadır. Ayrıca Konya Kapalı Havzası içindeki aşırı ve kontrolsüz yeraltı su kullanımı yeraltı su seviyesinin düşümünü artırmaktadır. Bu durum su-kayaç etkileşiminin artmasına, gevşek tutturulmuş sedimanlar içindeki boşlukların daralmasına, hidrolik desteğin kalkmasına ve kayaçların sıkışarak hacimsel azalmasına neden olup obruk oluşumunu hızlandırmaktadır. Konya bölgesi aktif tektonik bakımından da oldukça hareketli bir bölge olup özellikle Konya-Karapınar arasındaki bölgede oluşan obrukların büyük çoğunluğu aktif faylara paralel olarak gelişmiştir. | URI: | https://hdl.handle.net/20.500.13091/5665 |
Appears in Collections: | Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Koleksiyonu |
Files in This Item:
File | Description | Size | Format | |
---|---|---|---|---|
Microsoft Word - KİTAPÇIK.pdf | 1.4 MB | Adobe PDF | View/Open |
CORE Recommender
Page view(s)
34
checked on Jul 15, 2024
Download(s)
14
checked on Jul 15, 2024
Google ScholarTM
Check
Items in GCRIS Repository are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.