Tarihi Konya Hasbey Dar'ül Huffazı'nın (Mescit) Sonlu Elemanlar Analizi Yöntemiyle Deprem Davranışının İncelenmesi

Abstract

Tarihî yapılar geçmişle bugün ve gelecek arasındaki ilişkiyi sağlayan ve bize yapıldığı dönemin yapım tekniği, malzeme özelliklerinin yanı sıra geçmişten günümüze kadarki olaylar hakkında da önemli bilgiler veren kültür varlıklarıdır. Bu sebeplerden dolayı bu yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereklidir. Hiç kuşkusuz tarihî yapılara zarar veren en önemli olaylardan birisi de depremdir. Günümüzde depremin etkileri, bilgisayar ortamında çeşitli programlar vasıtasıyla önceden tahmin edilebilmektedir. Bu çalışmada, Karahanlılar Dönemi yapılarından olan, Konya Merkez’de bulunan ve 1421 (H.824) yılında Hatıplı Hacı Hasbey oğlu Mehmed tarafından yaptırılan Hasbey Dar’ül Huffazı’nın mescit kısmının SAP 2000 programında sonlu elemanlar modeli ve analizi yapılmıştır. Model üzerine iki farklı yükleme tanımlanmıştır. Bunlardan birincisi sabit olan yükleri, ikincisi de Konya’ya özgü deprem spektrumunda tarif edilen yer hareketlerinin sebep olduğu etkileri belirtir. Yapılan analizler sonucunda tarihî yapının deprem davranışları incelenmiştir.

Historical buildings are cultural assets that provide the relationship between the past and present and future and give us important information about the construction techniques of the period, material properties as well as events from past to present. For these reasons, these structures need to be protected and transferred to future generations. Undoubtedly, one of the most important events that damage historical buildings is the earthquake. Today, the effects of the earthquake can be predicted through various programs in computer environment. In this research, finite element model and analysis of the masjid part of Hasbey Dar’ül Huffazı, which is one of the structures of Karahanlılar Period, located in the center of Konya and built by Mehmed the son of Hatıplı Hacı Hasbey in 1421 (H.824), was performed in SAP 2000 program. Two different loads are defined on the model. The first one indicates constant loads and the second one indicates the effects of ground movements described in the earthquake spectrum specific to Konya. As a result of the analyzes, the earthquake behavior of the historical building was examined.