Karapınar Çevresinde Deprem ve Obruklar Arasındaki Zamansal ve Mekansal İlişki

Abstract

Karapınar ve çevresinde (Konya Kapalı Havzası’nın-KKH doğusu) gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında, oluşum tarihleri belirlenebilen obruklar ile aynı dönemlerde oluşan depremler arasında herhangi ilişki olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. İnceleme alanındaki birimler Mesozoyik yaşlı temel kayaçları , Orta Miyosen – Geç Pliyosen yaşlı gölsel kireçtaşları ve karasal kırıntılı kayaçlar , Miyosen - Pleyistosen yaşlı volkanik ve volkano-klastik kayaçlar ve Pliyosen – Kuvaterner yaşlı alüvyal kayaçlar olmak üzere 4 ana grup altında toplanmıştır. Bölgenin egemen yapısal unsurlarını KB – GD ve KD – GB gidişli normal fay sistemleri ve ilişkili graben-horst yapıları oluşturmaktadır. Karapınar çevresinde, Kandilli Rasathanesi verilerine göre 1900 ve 2020 yılları arasında 182 ayrı deprem kaydedilmiştir. Bölgede oluşum tarihi belirlenebilen obruk sayısı ise 101’dir. Bu obruk ve depremler, aralarındaki ilişkinin varlığını irdeleyebilmek için eşleştirilmiş, kronolojik olarak sıralanmış ve ayrıca harita üzerinde işaretlenerek dağılımları incelenmiştir. Depremlerin ve obrukların büyük çoğunluğu Karapınar’ın kuzeybatı ve kuzeydoğu kesimlerinde oluşmuştur. Bu eşleştirmelerde genel olarak bakıldığında obrukların doğrudan depremlerle zamansal ve mekansal açıdan çok fazla ilişkili olmadığı görülmüştür. Her oluşan obruğun hemen öncesinde deprem oluşumunun çok çok az olduğu gözlenmiştir. Zira yoğun deprem olduğu yıllarda dahi az sayıda obruk oluşabildiği ya da oluşan obrukların deprem lokasyonlarına çok uzak alanlarda da oluşabildiği belirlenmiştir. Aynı şekilde obruk oluşumlarının sonrasında da çok az deprem geliştiği görülmektedir. Bütün bunlara rağmen oluşum zamanı düşünülmediğinde az sayıda da olsa obrukların olduğu bölgelerde de küçük deprem kayıtları bulunmaktadır.