Karapınar (Konya, Orta Anadolu) Bölgesindeki Obruklar, Kırıklar ve Otomatik Belirlenmiş Çizgisellikler Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmada Karapınar ve çevresinin otomatik çizgisellik haritalarının oluşturulması vebelirlenen çizgiselliklerin arazi çalışmaları ile saptanmış faylar ve kırıklar ile beraber obruklar ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda inceleme alanının sayısal yükseklik modeli (SYM) oluşturulmuş ve bu modelden eğim değişim haritaları türetilmiştir. Eğim değişim haritalarından otomatik olarak çizgisellik haritaları oluşturulmuş ve elde edilen çizgiselliklerin doğrultularına göre gül diyagramları çizilerek inceleme alanındaki kırıklı yapılar ile karşılaştırılması yapılmıştır. Aynı şekilde çizgisellik yoğunluk haritaları oluşturulup bunların obruklar ve kırık sistemleri ile olan ilişkileri de incelenmiştir. Elde edilensonuçlara göre Karapınar çevresinin eğimi 0 0 – 49,30 arasında değişim göstermektedir. AlanınKuvaterner yaşlı havza çökelleri kaplı büyük bir kesimi 00 – 3 0 arasındaki eğime sahipken Mesozoyik yaşlı temel ile Miyosen – Pliyosen yaşlı volkanik kayaçların yüzeylediği kesimler yüksek eğimli bölgeleri oluşturmaktadır. Otomatik olarak oluşturulan çizgisellikler her yönde gelişim sunarken çizgiselliklerin ağırlıklı olarak KKB – GGD ve BKB – DGD yönelime sahipolduğu belirlenmiştir. Elde edilen çizgiselliklerin büyük bir bölümü faylara paralel ve birkısmı da dik olarak gelişmiştir. Özellikle volkanik yapıların olduğu Karacadağ ve diğer kesimlerde ışınsal çizgisellik desenleri belirlenmiştir. İnceleme alanına ait çizgisellik yoğunluk haritalarında alüvyal alanlarda yoğunluk değerlerinin düşük, diğer kesimlerde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Karapınar kuzeybatısında Obruk Platosu içinde yaygın olarak izlenen obrukların çok büyük bir bölümünün kırık yoğunluğunun yüksek olduğu kesimlerde oluştuğu belirlenmiştir.

This study aimed to create automatic lineation maps of Karapınar and evaluate them with faults, fractures and sinkholes which are determined by field studies. For this purpose, the digital elevation model (DEM) of the study area was created and slope gradient maps were acquired from DEM. Lineation maps were automatically generated from the slope gradiant maps and rose diagrams were drawn according to the directions of the obtained lineamentsand compared with the fractures in the study area . In addition, lineation density maps were created and examined their relations with sinkholes and fracture systems. While a large part ofthe area covered with Quaternary basin deposits has a slope between 0 0 -3 0 , Mesozoic basement and Miocene-Pliocene aged continental and volcanic rock outcrops constitute the regions with high slopes. Lineations which are automatically generated show wide variety in orientation, but they have dominantly NNW - SSE and WNW – ESE orientations. Most of the obtained lineations are parallel to the faults, but some of them are perpendicular to them. In addition, radial lineation patterns were determined in Karacadağ and other parts where there are volcanic structures. According to the linearity density maps of the study area, the density values are low in alluvial areas and high the other areas. It was determined that most of the sinkholes, which are widely observed in the Obruk Plateau in the northwest of Karapınar, were formed in areas with high fracture density.