TBDY 2018’e göre Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemleri ile Betonarme Yapı Sistemlerinin Performans Analizi

Abstract

Betonarme yapısal elemanların doğrusal olmayan davranışları ile TBDY (2018)’de tanımlanan şekil değiştirme esaslı hasar sınırları incelenmiştir. Bu çalışmada ilk olarak; kesit geometrisinin, malzeme modelinin ve eksenel yük seviyesinin betonarme taşıyıcı elemanların davranışı üzerindeki etkisi analitik olarak hesaplanmıştır. Doğrusal olmayan ilişkilerden faydalanarak TBDY (2018)’de tanımlanan şekil değiştirme esaslı hasar sınırları ve plastik mafsal özellikleri analitik olarak hesaplanmıştır. Analitik çalışma sonuçlarından elde edilen şekil değiştirme üst sınır değerlerine bağlı olarak tasarlanan betonarme yapıların doğrusal olmayan (itme) analizleri yapılarak detaylı bir çalışma yapılmıştır. Performans değerlendirmesi için tasarlanan modellerin tasarım depremi ve en büyük deprem yükü etkisi altındaki yapısal performansı incelenmiştir. Gerçekleştirilen artımsal itme analizleri sonucu farklı tip betonarme taşıyıcı sistemler için elde edilen kapasite eğrileri ve performans noktalarındaki deprem istemleri karşılaştırılmıştır. Betonarme kirişlerde çekme donatısı oranı ve kolonlarda eksenel yük seviyelerinin artması ile kesitlerin maksimum moment taşıma kapasitesi ile plastik mafsal akma dönmesi artmakta, süneklik ile farklı performans düzeyleri için plastik dönme değerleri azalmaktadır. Tip 2 binaya göre Tip 1 binaya daha fazla deprem yükü ve kesme kuvveti etkilemektedir. Tip 1 binaya göre Tip 2 binada daha fazla taban kesme kuvveti ve yatay yer değiştirme değeri elde edilmiştir. Birinci moda ait doğrusal elastik spektral yer değiştirme değerleri Tip 1 binaya göre Tip 2 binada daha fazla elde edilmiştir. Tip 2 binanın Tip 1 binaya göre kiriş ve kolonlarında daha fazla plastik dönmeler oluşmaktadır. Tip 1 binada Tip 2 binaya göre zemin kat kolon ve kirişlerinde daha fazla moment oluşmaktadır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde her iki tip binanın tüm zemin kat kolon ve kiriş elemanları kontrollü hasar performans seviyesinde olduğu görülmektedir.