Kentsel Karar Alma Süreçlerinde Halk Katılımı ve Sosyal Adalet İlişkisinin Çözümlenmesi

Abstract

Günümüzde kentsel çalışmalar literatüründe sosyal adaleti sağlamanın ancak yerelde güçlü halk katılımına dayalı bir karar alma süreci ile mümkün olacağı çeşitli çalışmalar ile kabul görmüştür. Bu çalışma ise, kentsel planlama ve karar alma süreçlerine yurttaş katılımının sosyal adaletin tesis edilmesi ile olan ilişkisini anlamayı amaçlamıştır. Çalışma kapsamında sosyal adalet kavramı kentsel planlamada halk katılımı olgusu ile ilişkilendirilerek tartışılmıştır. Bu bağlamda İstanbul’da katılımcı planlama yaklaşımı ile gerçekleştirilmiş 5 kentsel dönüşüm projesi katılımlı ve adil planlama perspektifinden incelenmiş ve katılım düzeyleri Arnstein’in Katılım Merdiveni ölçek kabul edilerek değerlendirilmiş, projelerin sosyal adaleti tesis etme başarıları tartışılmıştır. Araştırmanın sonuçları, kentsel toplumlarda sosyal adaletin inşası noktasında yönetişimin önemine odaklanma ve sağlıklı bir sebep-sonuç ilişkisi kurma imkânı vermesi bakımından önem arz etmektedir. Araştırmaya konu olan İstanbul kentsel dönüşüm projeleri göstermiştir ki, katılım konusu her ne kadar kabul görmüş ve uygulanmaya çalışılan bir süreç olsa da henüz etkileşimli bir şekilde sürdürülememektedir. Adil ve katılımlı bir süreç gerek çıkar çatışmaları, gerek süreci uzatması nedenleri ile henüz işlerlik kazanamamıştır. Katılımsızlık mekânsal adaletsizliği getirmekte, sosyal adaletin tesisini zedelemektedir.

Today, it has been accepted in the urban studies literature by various studies that social justice can only be achieved through a decision-making process based on strong local public participation.This study aimed to understand the relationship between citizen participation in urban planning and decision-making processes and the establishment of social justice.In this study, the concept of social justice is discussed in relation to the public participation phenomenon in urban planning. In this context, 5 urban transformation projects in Istanbul with participatory planning approach were examined from a participatory and fair planning perspective. Participation levels were assessed by accepting Arnstein's Ladder of Citizen Participation scale and the success of projects in establishing social justice was discussed. The results of the study are important in terms of focusing on the importance of governance in the construction of social justice in urban societies and providing a healthy cause-effect relationship. Urban transformation projects have shown that although participation is an accepted and triedto-implement process, it cannot yet be sustained interactively. A fair and participatory process has not yet become operational due to conflict of interest and prolongation of the process. Nonparticipation brings spatial injustice and damages the establishment of social justice.