“Diyarbakır Suriçi’nde yeniden canlandırma stratejilerinin yaşayanlar perspektifinden değerlendirilmesi

Abstract

Ekonomik, mekânsal ve sosyal değişimlere bağlı olarak farklılaşan yaşam biçimleri, tarihi kent merkezlerinde uyum, canlılık ve sürdürülebilirlik konularında önemli sorunların ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Tarihi kent merkezlerinin köhneleşerek ticari canlılığını kaybetmesi, kullanıcıların alanı terk etmesi, önemli kültürel miras değeri taşıyan eserlerin kaybedilmesi, sosyal uyumsuzlukların ve ayrışmaların oluşması sorunlarının ortadan kaldırılmasında yeniden canlandırma stratejileri anahtar rol oynamaktadır. Bu makalenin amacı, Diyarbakır Suriçi Kentsel Sit Alanı’nda, yeniden canlandırma stratejilerinin mekânsal, sosyal ve ekonomik etkilerini yaşayanlar perspektifinden değerlendirmektir. Alanda yaşayan 381 katılımcıyla gerçekleştirilen anket verileri IBM SPSS Statistic 26 ve IBM AMOS 23 paket programları yardımıyla analiz edilmiştir. Anketten elde edilen verilerle, yeniden canlandırma stratejilerinin mekânsal, sosyal ve ekonomik etkileri “Hizmet Değerlendirmeleri” ve “Bölge Değerlendirmeleri” olarak iki ayrı ölçek bakımından Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile değerlendirilmiştir. Sonuçta hizmet ve bölge değerlendirmelerinin arasında pozitif korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Suriçi’nde yaşayanların hizmetler hakkındaki fikirleri olumsuzlaşmaya başladığında bölge hakkındaki fikirleri de aynı şekilde olumsuz yönde değişmeye, verilen hizmetleri yeterli bulma yönündeki tutum arttıkça bölge değerlendirmeleri de pozitif olmaya başlamaktadır. Makale ile Suriçi Kentsel Sit Alanı yeniden canlandırma stratejileri için öneriler geliştirilmiştir.