POZİSYON TABANLI ÖĞRENME VE DOĞRUSAL OLMAYAN BOZULMA ETKİSİ ALTINDA İŞ REDDETMELİ TEK MAKİNE ÇİZELGELEME PROBLEMİ

Abstract

Klasik çizelgeleme problemlerinde işlerin işlem sürelerinin sabit olduğu varsayılır ancak gerçek hayat problemlerinde işler öğrenme ve bozulma etkileri altında iken işlem süreleri değişebilmektedir. Ayrıca işlerin işlem sürelerinin fazla olması, üretim ve sabit giderlerin yüksek olması, ekipman ve işgücü yetersizliği gibi sebeplerden dolayı işletmeler ürünlerin işletme içerisinde üretilmemesini isteyebilir. Ürünler dışarıda üretildiğinde bu durum, işletmelere fason maliyeti olarak yansımaktadır. Çalışmamızda, pozisyon tabanlı öğrenme ve doğrusal olmayan bozulma etkisi altında iş reddetmeli tek makineli çizelgeleme problemleri ele alınmıştır. Maksimum tamamlanma zamanı ve reddetme maliyeti minimizasyonu; toplam tamamlanma zamanı ve reddetme maliyeti minimizasyonu olmak üzere iki farklı amaç fonksiyonu ele alınmış, matematiksel programlama ile problemin atama problemi olarak çözülebileceği gösterilmiş, modeller LINGO programı ile çözülmüştür.Bunun yanında maksimum tamamlanma zamanı minimizasyonu probleminin kabul edilen işlerin işlem süresine göre azalan sırada sıralandığında optimum çizelgenin elde edileceği ispatlanmıştır. Bununla birlikte toplam tamamlanma zamanı minimizasyonu probleminin kabul edilen işlerin işlem süresine göre artan sırada sırada sıralandığında optimum çizelgenin elde edileceği ispatlanmıştır. İki farklı öğrenme oranı, iki farklı bozulma oranı ve iki farklı doğrusal olmayan bozulma oranı için ele alınan çizelgeleme problemleri çözülmüştür.

Jobs processing times are constant in classical scheduling problems but in real life problems, jobs processing times can vary because of learning and deterioration effects. Managers may also want to ensure that do not produce products within the companies due to reasons such as excessive processing times, high production costs and fixed costs, equipment and labor shortages. If they want to do jobs outside the companies, they face with outsource cost. In this study, we consider single machine scheduling problem with job rejection under position-dependent learning and nonlinear deterioration effect. There are two scheduling problems with different objective functions. They base on minimization of makespan and minimization of total completion time. It is pointed out that the problem can be solve as assignment problem. For this purpose, a mathematical model is constructed and solved by LINGO. It is proved that for this minimization of makespan objective function, optimum schedule can be obtained when the accepted jobs are scheduled decreasing order according to the accepted jobs’ processing times. Furthermore it is proved that for this minimization of total completion time objective function, optimum schedule can be obtained when the accepted jobs are scheduled increasing order according to the accepted jobs’ processing times. The scheduling problems under study are solved for two different learning rates, two different deterioration rates and two different nonlinear deterioration rates.