ARALIK TİP-2 BULANIK KURAL TABANLI AHP YAKLAŞIMI İLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Abstract

Kriterlerin ve alternatiflerin çok ve belirsizliğin yoğun olduğu problemlerin çözümünde klasik mantık kümelerine göre, tip-2 bulanık mantık kümeleri kullanılır. Çünkü daha esnek ve başarılıdırlar. Bu nedenle, Çok Kriterli Karar Verme problemlerinin aralık tip-2 bulanık sayılar ile entegre edilmesi karar verme sürecinde avantajlar sağlayacaktır. Öte yandan, karar vericinin etki derecesini yansıtmak için insan duyarlılığının kullanılmasını gerektiren karar verme sürecinin karma bir analizi bulanık kural tabanı ile ifade edilebilir. Bu çalışmada, uzman görüşleri de dikkate alınarak uygun tedarikçi seçimi için üç kriter altında üç alternatifin sıralanması; öncelikle Kahraman ve ark. (2014) tarafından önerilen kural tabanı olmayan Aralık Tip-2 Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi kullanılmış, daha sonra ise alternatiflerin sıralanması bu çalışma kapsamında önerilen Aralık Tip-2 Bulanık-Kural Tabanlı Analitik Hiyerarşi Prosesi ile yapılmıştır. İki yöntem sonucunda elde edilen sıralama sonuçları üzerinde Kendall Tau Korelasyonuna dayalı Sıralama Performansı Değerlendirmesi işlemi yapılmış ve elde edilen sonuçlardan Aralık Tip-2 Bulanık- Kural Tabanlı Analitik Hiyerarşi Prosesi ile yapılan sıralama performansının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca yapılan uygulama çalışması sonucunda, uygulanan Aralık Tip-2 Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi Yönteminin, firmalar için tedarikçi seçiminde kullanılabileceği ortaya konulmuştur.

The use of type-2 fuzzy logic sets is more flexible and successful than the classical logic sets in solving problems where the criteria and alternatives are large and the uncertainty is high. For this reason, integrating MCDM (multi criteria decision-making) problems with interval type-2 fuzzy numbers will provide advantages in the decision-making process. On the other hand, a mixed analysis of the decision-making process, which requires the use of human sensitivity to reflect the influence level of the decision maker, can be expressed as the fuzzy rule base. The ranking of three alternatives under three criteria for the selection of appropriate suppliers is used in this study on account of expert opinions. Primarily, the interval fuzzy type-2 Analytical Hierarchy Process method, which has no rule base and recommended by Kahraman et al. (2014) is used. Then the alternatives are ranked by the Interval Type-2 Fuzzy-Rule Based Analytical Hierarchy Process as recommended in the context of this study. The ranking performance evaluation based on the Kendall Tau correlation is made for the ranking results that were obtained by the two methods. It is seen that the ranking performance with Interval Type-2 Fuzzy- Rule Based Analytical Hierarchy Process is higher. Moreover, application, it is revealed that the applied interval fuzzy type-2 Analytical Hierarchy Process method can be used in the selection of suppliers for the firms.