Tedarikçi seçimi için yeni bir aralık tip-2 hibrit bulanık kural tabanlı AHP sistemi

Abstract

Bulanık karar vermenin ana çalışma alanı, belirsizlik altında karar vermektir. Çünkü belirsizliğe neden olan kriterlere, alternatiflere ve sonuçlara ilişkin sayısal değerler değil, sözel değerler mevcuttur. Tip-1 bulanık kümelerin üyelik işlevleri, kendisiyle ilgili bir belirsizliğe sahip değildir. Oysa tip-1 bulanık kümelere göre tip-2 bulanık kümeler ile aşırı aritmetik işlemlere ihtiyaç duyulurken; tip-2 bulanık kümeler, tip-1 bulanık kümeleri ve sistemleri yaygınlaştırarak üyelik fonksiyonlarını tanımlama konusunda daha fazla belirsizliği ele alabilmektedir. Tip-2 bulanık kümesi, üyelik fonksiyonlarının belirsizliğini bulanık küme teorisine dâhil etmemizi sağlar. Bu nedenle, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemlerinin tip-2 bulanık sayılar ile entegre edilmesi karar verme sürecinde avantajlar sağlayacaktır. Öte yandan, karar vericinin etki derecesini yansıtmak için insan duyarlılığının kullanılmasını gerektiren karar verme sürecinin karma bir analizi bulanık kural tabanı ile ifade edilebilir. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), aynı anda çeşitli ve çelişen kriterleri hesaba katan ve yaygın bir şekilde kullanılan ÇKKV yöntemidir. Ve AHP yöntemi, aynı zamanda karar vericilerin kişisel tercihlerini çözüm sürecine dâhil etmelerini sağlayan bir yöntemdir. Amacımız, tip-2 bulanık kümeleri için yeni bir sıralama yöntemi ile birlikte bir Aralık Tip-2 Bulanık Kural Tabanlı AHP (AT2 BKT AHP ) yöntemini geliştirmektir. Önerilen metodu, AT2 BAHP metodu ile bir tedarikçi seçim problemine karşılaştırmalı olarak uygulayacağız.

The main study area of fuzzy decision making is decision making under uncertainty. Because there are verbal values, not numerical values, regarding criteria, alternatives and results which causes uncertainty in return. The membership functions of type-1 fuzzy set do not have any uncertainty related to themselves. Whereas, the excessive arithmetic operations are required by type-2 fuzzy set in comparison with type-1 fuzzy set, type-2 fuzzy set may address more uncertainty in the issue of defining the membership functions by generalizing type-1 fuzzy sets and systems. A type-2 fuzzy set lets us incorporate the uncertainty of membership functions into the fuzzy set theory. For this reason, integrating multicriteria decision making (MCDM) problems with interval type-2 fuzzy numbers will provide advantages in the decision-making process. On the other hand, a mixed analysis of the decision-making process, which requires the use of human sensitivity to reflect the influence level of the decision maker, can be expressed as the fuzzy rule base. Analytic Hierarchy Process (AHP) is a widely used MCDM that can take into account various and conflicting criteria at the same time. And the AHP method is also a method that allows decision makers to incorporate their personal preferences into the solution process. Our objective is to develop an Interval Type-2 Fuzzy Rule-Based AHP (IT2 FRB AHP ) method together with a new ranking method for type-2 fuzzy sets. We will apply the proposed method comparatively with the interval type-2 fuzzy AHP (IT2 FAHP) method to a supplier selection problem.