Kentsel dönüşüm sürecine yönelik anahtar bir çerçeve ve Konya deneyimi

Abstract

Günümüze kadar kentsel bozulma sorunlarını çözmek için kentlere özgü birbirinden farklı kentsel dönüşüm süreçleri yaşanmıştır. Kamu sektörü tarafından uygulanan kentsel dönüşüm projeleri çoğunluğu oluştursa da kentsel dönüşüm çabalarının sürdürülebilirliğini sağlamak için toplum ve özel sektörün sürece dâhil edildiği ortaklık modelleri ile daha başarılı bir süreç yaşanabileceği kabul edilmektedir. Dünya örnekleri kentsel dönüşüm için kullanılan politika, düzenleyici araçlar, halk katılımı ve yönetim yapısı bakımından farklılık gösterse de ortak nokta olarak kentsel alanların yenilenmesi, yeniden canlandırılması, kültürel bağlamlarını devam ettiren kimlikli ve yaşanabilir mekânlar haline getirilmesi çabaları olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma, kentsel dönüşüm projelerinin tasarlanması ve uygulanmasına yönelik farklı örnekleri değerlendirerek, kent yöneticileri ve plancıları için kentsel dönüşüm sürecinin kavranmasına yönelik pratik bir araç oluşturmak üzerine kurgulanmıştır. Makale iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm kentsel dönüşüm sürecini kapsam belirleme, planlama, finansman ve uygulama olmak üzere 4 aşama ile dünya örnekleri üzerinden tariflemektedir. Bu araştırmalar sonucunda kentsel dönüşüm sürecinde nasıl bir yol izlenebildiğine yönelik çıkarımlar oluşturulmuştur. İkinci bölümde ise ilk bölümde aktarılan aşamalar, Konya Kenti tarihi kent merkezi kentsel dönüşüm sürecinde ele alınarak deneyimler tartışılmıştır. Sonuç olarak, Konya kentsel dönüşüm deneyiminde kendine ait bir süreç oluşturduğu ve uygulama ve finansman aşamalarında eksikliklerin olduğu tespit edilmiş ve buna yönelik öneriler aktarılmıştır.

Different urban regeneration processes have been designed to solve urban deterioration problems. Although the urban regeneration projects implemented by public sector in general constitute a majority, it is accepted that a more successful process can be experienced with the association of public and private sector in order to ensure the sustainability of urban regeneration efforts. The common of world examples are the efforts to make the urban areas renew, revitalize and become habitable areas that continue their cultural contexts. This paper was designed to provide a practical tool for urban managers and planners by evaluating different examples of urban regeneration projects’ design and implementation. The article consists of two parts. The first section describes the process of urban regeneration through four stages, including scope, planning, financing and implementation. In second part, the urban regeneration process of the historical city center of Konya was discussed by four stages. It has been determined that Konya constitutes its own process in urban transformation experience and there are deficiencies in implementation and financing stages and suggestions are provided for this.