Kayaçların dokusal ve mineralojik özelliklerine bağlı olarak kırılma şekillerinin belirlenmesi

Abstract

Agregalar dünyada kullanılan birincil yapı malzemelerinden biridir. Kayaçların kırılarak kırmataş agregası haline getirirken özelliklerinin iyi bilinmesi son derece önemlidir. Çünkü agregaların yapısı dayanıklılığı, agregaların tane şekli gibi özellikler doğrudan agreganın oluşturulduğu kayacın mineralojik, dokusal ve mühendislik özelliklerine bağlıdır. Başka bir deyişle, agregaların kullanım yerlerini önemli ölçüde etkileyen başta kırılma şekli olmak üzere, birçok agrega özelliği ana kayacın yapısal özelliklerine bağlıdır ve bunların önceden bilinmesi ya da tahmin edilmesi agreganın kullanıldığı yerdeki kalitesini ve ekonomik ömrünü doğrudan etkileyecek bir unsurdur. Bu çalışmada, dört çeşit yapı taşı artığı örnek olarak seçilmiş ve bu artıkların mineralojik ve dokusal özellikleri incelenmiştir. Ayrıca fiziksel ve mekanik özellikleri de belirlenen bu artık kayaçlardan elde edilen agregalarının kırılma şekilleri tayin edilerek, agregaların oluşturulduğu kayaçların fiziko-mekanik özellikleri, mineralojik ve petrografik özellikleri ile oluşturulan agregaların kırılma şekilleri arasındaki ilişkiler istatistiksel yöntemler kullanarak analiz edilmiştir.

Aggregates are one of the primary building materials used in the world. İt is extremely important to know the properties of rocks that break into aggregates. Because the properties of aggregates such as structure durability of aggregates and grain shape, directly depend on the mineralogical, textural and engineering properties of the rock from which the aggregate derive. In other words, many aggregate properties, particularly the fracture shape, which significantly affect the uses of aggregates, depend on the structural properties of the parent rock, and a prior knowledge of them or their prediction is a key factor that will directly affect the quality and economic life of the aggregate where it is used. In this study, four types of building block residues were selected as specimens and the mineralogical and textural properties of these residues were investigated. In addition, the fracture shapes, physical and mechanical properties of the aggregates, obtained from these residual rocks, were determined and the relations between the physico-mechanical properties, mineralogical and petrographic properties of the aggregates and the fracture shapes of the aggregates were analysed using statistical methods.