Konya'da yeniden kullanılan tarihi hamam yapılarındaki müdahalelerin tespiti

Abstract

Zaman süreci içerisinde toplumların yaşam şekilleri, kültürel, ekonomik, sosyal, teknolojik, psikolojik nedenlerden dolayı değişim göstermektedir. Oluşan değişim, tarihi yapıların da işlevlerinde değişiklikler göstermesine neden olmuştur. Yeni ihtiyaçlar doğrultusunda yeni fonksiyonlar ortaya çıkmış ve ihtiyaç olmadığı için belirli fonksiyonlar kullanılmamıştır. Artık insanlar konut içinde yıkandığı için hamamların işlevleri eskimiştir. Kültürel değerlerden dolayı bazı hamamlar halen kullanılmaktadır. Lakin günümüzde özgün işlevi ile kullanılmayan tarihi hamam yapılarının sayısı çoktur. Bu neden ile Konya kentindeki tarihi hamam yapıları incelenmiştir. İncelenen hamam yapılarından yeni işlevle kullanılanlar tespit edilmiştir. Meram Hasbey Hamamı ile Sille Hacı Ali Ağa (Ak) Hamamı yeni işlevlere adapte edilmiştir. Ahmed Efendi Hamamı, Mahkeme Hamamı, Sahip Ata (Sultan) Hamamı, mevcut işlevlerinde kullanılmaktadır. Sille Subaşı Hamamı ise restorasyon aşamasındadır ve yeni işlev ile kullanılacaktır. Çalışmada hamam yapılarının yeniden işlevlendirme nedeni ile göre birbirleri ile kıyas edilip, yeniden işlevlendirme kavramının hamam yapıları üzerindeki olumlu ve olumsuz sonuçları ortaya koyulmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise koruma, onarım kavramları ile beraber yeniden işlevlendirme kavramı literatür çalışmalarına dayandırılarak anlatılmıştır. İkinci bölümde yeniden işlevlendirme kavramı, yeniden işlevlendirmeyi gerektiren faktörler, tarihi binaya uygun işlev seçimini etkileyen girdiler, tarihi binaya yeni işlev nedeni ile yapılabilecek müdahaleler olarak ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ise hamam kavramı incelenmiştir. Üçüncü bölümde hamam kavramı, hamam mimarisi tarihçesi, hamam mekânları, hamam yapılarının plan şemaları ve tipoloji çeşitleri ile birlikte anlatılmıştır. Dördüncü bölümde Konya kenti ile ilgili bilgiler verilmiştir. Konya kentinin hamam kültürü ve Konya hamamları anlatılmıştır. Konya kentinin merkez ilçelerindeki yeni işlev ile kullanılan Meram Hasbeyoğlu Hamamı, Sille Hacı Ali Ağa (Ak) Hamamı, Sille Subaşı Hamamı hakkında bilgiler verilmiştir ve yapılan müdahaleler tespit edilmiştir. Beşinci bölümde ise incelenen hamamlara uygulanan müdahalelerin değerlendirmeleri, analizleri ve değerlendirmeler sonucu ulaşılan sonuçlar bulunmaktadır.

In the course of time, life styles of societies change due to cultural, economic, social, technological and psychological reasons. The resulting change also shows changes in the functions of the structures. New functions have emerged in line with new needs and certain functions have become obsolete since there is no need. Since the people are now bathed in the housing, the functions of the hamams was outdated.. Due to cultural values, some hamams are still in use. However, the number of historical hamam buildings that are not used with their original functions is very much today. For this reason, the historical baths in Konya were examined. Among the hamam buildings examined, some are using with new function, was detected. Meram Hasbey Bath and Sille Hacı Ali Ağa (Ak) Bath have been adapted to new functions. Ahmed Efendi Hamam, Mahkeme Hamam, Sahip Ata (Sultan) Hamam are used in their existing functions. Sille Subaşı Hamam is in the restoration phase and will be used with the new function. In this study, it is compared with each other according to the re-functionalization approach of the hamam structures and the positive and negative results of the re-functionalization concept on the hamam structures are revealed. In the first part of the study, the purpose, scope and method are explained. In the second part, the concepts of protection and repair and re-functionalization are explained based on the literature studies. In the second part, the concept of re-functionalization, the factors that require re-functionalization, the inputs affecting the selection of the appropriate function for the historical building, and the interventions that can be made to the historical building due to the new function are explained in detail. In the third chapter, the concept of hamam is examined. In the third chapter, the concept of Turkish hamam, the history of Turkish hammam architecture, Turkish hamam spaces, types of plan schemes and typology of Turkish hamam structures are explained. In the fourth section, information about the city of Konya is given. The culture of Konya hamams and the Turkish hamams of Konya was explained. Information about Meram Hasbeyoğlu Hamam, Sille Hacı Ali Ağa (Ak) Hamam and Sille Subaşı Hamam used in the central districts of Konya are given and examined. In the fifth chapter, the evaluations, analyzes and the results of the baths examined are presented.