Kültürel miras koruma çalışmalarında yersel lazer tarama (TLS) ve insansız hava araçları (UAVs) verilerinin kullanımı

Abstract

Son yıllarda teknoloji alanındaki gelişmeler kültürel miras belgeleme alanına da sıçramış, bu alanda yeni yöntem ve tekniklere öncülük etmiştir. Bu yöntem ve teknikler Kültür miraslarının belgeleme süreçlerini de etkilemiş, paralel olarak geleneksel yöntemlere alternatif yöntemler doğmuştur. Topoğrafya, Yersel Lazer Tarama ve Uzaktan Algılama gibi yöntemlere ilaveten son yıllarda büyük bir ilgi gören bir tür İnsansız Hava Aracı olan Dronlar da zamanla arkeolojik alanların belgeleme süreçlerine dahil olmuşlardır. Arkeolojik alanların belgelenmesinde daha önce birçok yöntem kullanılmıştır. Fakat yapılan çalışmalar dikkatle incelendiğinde, geleneksel ve modern yöntemler de dahil hiçbir yöntemin tek başına yeterli olmadığı görülmektedir. Bütüncül bir dokümantasyon farklı yöntemlerin birleştirilmesinden elde edilebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, son yıllarda kültürel miras dokümantasyonu alanında sıkça kullanılan Yersel Lazer Tarama yöntemiyle elde edilen yersel veriler ile Dron aracılığıyla havadan elde edilen verileri birleştirerek bütüncül bir dokümantasyon için yöntem geliştirmektir. Çalışmada metot olarak temelde Yersel Lazer Tarama ve Dron Hava Fofotgrametrisi olmak üzere iki farklı yöntem kullanılacaktır. İlk adımda çalışma alanının belirlenmesinin ardından Yersel Lazer Tarama işlemi gerçekleştirilmiştir. Yersel Lazer Taramadan elde edilen nokta bulutlarıyla sırasıyla, nokta bulutlarının birleştirilmesi ve fazla verilerin temizlenmesi işlemleri yapılmıştır. Devamında, çalışma alanı dronla uçuş için uygun hale getirilerek ve planlanan uçuş gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin kalitesi kontrol edilerek, ilgili yazılımda veriler işlenmiş ve veriler yersel lazer taramadan elde edilen verilerle birleştirilmiştir. Sonuç ürünler, 3D modeller, yüzey modelleri ve ortofotolar halinde sunulmuştur.

Technological developments in recent years have also spread in the field of cultural heritage documentation and have led to new methods and techniques. These innovations have also influenced archeological heritage documentation methods and consequently alternative tools and techniques have started to be used. In addition to methods like topography, terrestrial laser scanning, remote sensing and photogrammetry, UAV (Unmanned Aerial Vehicles) Drones has great interest in last years and have been included in archaeological sites documentation process. Several methods have been used for documentation of archaeological sites in the past and today. However when studies have been examined carefully, neither traditional nor modern techniques seems enough by itself. Complete documentation has always requires the combination of different methods. The purpose of this study is to develop a methodology for a complete documentation of archaeological sites by combining two different methods; TLS (Terrestrial Laser Scanning) and Drone Photogrammetry. In the context of this study, two different data – terrestrial and aerial- will be combined in order to get a complete documentation for archaeological sites. In the project mainly two different methods will be used; TLS and UAV Drone Photogrammetry. After the definition of the case study, TLS method will be applied. The results of TLS point clouds will be aligned and cleaned. Later, the study area will be prepared for scheduled flight. Then the quality of obtained data will be checked, processed and will be combined with data obtained from TLS. The final results will be presented as 3D models, surface models and orthophotos.