Şehir Huzur Terazisi Konya’yı Huzurlu Bir Şehir Haline Getiren Sosyo-Mekansal Düzen

Abstract

Konya insanının karakterinin, şehrin coğrafi şartlarının ve konumunun Konya’yı huzurlu bir şehir haline getirdiğine dair genel bir kanaat vardır. Ancak Konya’nın bir huzur şehri olarak insanların gözünde markalaşmasını sadece bu şartlara bağlayarak açıklamak yeterli değildir. Konya’nın dünya ve Türkiye toplumu tarafından huzur şehri olarak anılmasının arkasında muhakkak ki kentleşmesinin yani sahip olduğu sosyal ve mekânsal düzenin de bir rolü vardır. Bu araştırmanın amacı Konya’nın sakinlerinde ve ziyaretçilerinde kümülatif olarak huzur şehri algısını oluşturan sosyo-mekânsal etmenleri belirlemek ve bu etmenlerin Konya’da bir araya geliş biçimini keşfetmektir. Çalışmada Kuran-ı Kerim’in huzur ve mekan ilişkisine bakışını dikkate alan ve bilimsel (bulgusal) araştırmaların ürettiği huzur/vahşilik derecesi tahmin araçlarını kullanan “Şehir Huzur Terazisi” adında özgün bir veri toplama ve analiz modeli geliştirilmiştir. Şehir Huzur Terazisi, “Bir şehir hangi niceliksel değerlere sahip olursa huzur şehri olarak anılmaya veya algılanmaya başlar?” sorusuna yanıt bulmak amacıyla üretilmiştir. Araştırma bulguları, Konya dahil her şehrin huzurlu şehir ve vahşi şehir ikileminde dinamik bir çizgide durduğunu, terazide hangi tarafın ağır basacağına şehirlerin kendilerinin karar verdiğini ortaya koymaktadır. Konya, huzurlu bir şehre dönüşmek için uzun yıllardır organize ve planlı bir kurumsal çaba sergilemekte, şehirde politika yapıcı, karar verici ve uygulayıcı tüm kurum ve kuruluşlar bir vizyon, dil ve eylem birliği içinde hareket etmektedir. Bu sayede Konya’nın bugün pek çok insan tarafından bir huzur şehri olarak değerlendirildiği anlaşılmıştır. Bununla beraber Konya’daki huzur iklimi bugün çeşitli gürültü ve görüntü kaynaklarının tehdidi altındadır. Şehirde huzurun devamı için gürültü kirliliğini ve görsel kompozisyon kirliliğini ortaya çıkaran kaynakların kontrol altına alınması gerekmektedir. Şehir huzur terazisinde, Konya’nın sahip olduğu niceliksel değerlerde düşüşlerin yaşanması şehirde huzur ortamını oluşturan sosyo-mekansal düzenin bozulmaya başladığı anlamına gelecektir. Bu bozulmanın şiddetlenerek devam etmesi, Konya’nın huzur konusunda norm şehir olma özelliğini kaybetmesi ile sonuçlanabilir.